Uniek in Nederland, zo mag je het hele complex van stuwen, sluizen en brug bij Grave gerust noemen. De combinatie op zich komt wel vaker voor, maar alleen bij Grave vormen stuw en brug één geheel. En de sluis bij Grave is weer een gevolg van de bijbehorende stuw.
De aanleg van de stuw maakte namelijk de aanleg van een sluis noodzakelijk. Beide zijn in 1929 in gebruik genomen. De bijbehorende verkeersbrug verbindt de Maasoevers in de weg van Nijmegen naar 's Hertogenbosch. De aanleg van deze stuw paste in een groter plan om de Maas beter beheersbaar en bevaarbaar te houden door haar in de jaren ’20 te kanaliseren en te normaliseren.
Maar omdat de Maas een regenrivier is, die voor zijn waterstand sterk afhankelijk is van de neerslag, werden er zes stuwen in de rivier gebouwd om in droge tijden de minimale vaardiepte van drie meter te handhaven. Die stuwen liggen bij Borgharen, Linne, Roermond, Belfeld (allemaal in Limburg), Sambeek en Grave. Later (tussen 1932 en 1936) werd de rivier beneden Grave aangepakt en de stuw bij Lith gebouwd.
De waterafvoer in de Maas kan zeer snel wisselen. In de zomermaanden is die meestal gering, soms wel minder dan 5 kubieke meter water per seconde. In de winter is het beeld totaal anders. Binnen enkele dagen kan de waterstand in de rivier meters stijgen. De afvoer kan dan oplopen tot boven de 3.000 kubieke meter per seconde (1926, 1993 en 1995).
De stuw heeft twee doorstroom-/doorvaartopeningen. Deze doorstroomopeningen worden door twintig jukken met daarin 60 schotten of schuiven afgesloten. De jukken zijn draaibaar onderaan de brug opgehangen, een omgekeerd Poirée-systeem. (Bij een Poirée-stuw zijn de jukken neerklapbaar op de stuwbodem).
De oude sluis, buiten gebruik
In ieder juk zijn drie schuiven boven elkaar geplaatst, die al naar gelang de afvoer van de rivier, verwijderd of geplaatst kunnen worden. Hierdoor wordt de doorstroomopening groter of kleiner. Iedere schuif is goed voor ongeveer 20 kubieke meter water meer of minder afvoer. Bij zeer geringe afvoer worden alle 60 schuiven geplaatst en bij een afvoer vanaf ongeveer 1.000 kubieke meter water per seconde worden alle schuiven verwijderd. Dan worden de jukken met speciaal daarvoor ontworpen kraanwagens tegen de onderkant van de brug vastgezet. Het water kan nu vrij afstromen en de scheepvaart kan van de stuwopeningen gebruik maken.
Goed te zien zijn de kettingen waarmee de jukken tegen de brug aan opgeklapt kunnen worden
Maar als de stuw wél werkt, moet de scheepvaart door de sluis. In 1974 is een tweede sluis gebouwd. De oude sluis diende vanaf toen alleen nog als reservesluis en vanaf 1987 zelfs dat niet meer, in verband met de veiligheid. De nieuwe sluis is 142 meter lang en 16 meter breed. Ook de toeleidingskanalen naar de sluis zijn aangepast en verbreed.
In 1993 is de elektrische installatie van sluis en stuw aangepast en is het bedieningsgebouw op het bovenhoofd ingericht als centrale bediening. Sinds januari 1995 werkt dat allemaal. In 2006 is aan de Brabantse zijde van de Maas een nieuwe vispassage aangelegd.
Met dank aan Rien Biemans, oud-hoofd objectbediening Rijkswaterstaat)
Op Brabant in beelden vind je o.a. een mooie film over de sluis en de stuw, in 1958 gemaakt door F.X. Walter uit Grave en een film van de doorvaart van de sluis van de familie Ebben met hun zeilboot in de jaren '60.
Ik heb er schaamteloos gebruik van gemaakt op mijn website boerdej.nl. Ik woon sinds maart j.l. in Grave en probeer de historie van Grave voor mijzelf (en evtl. anderen) in kaart te brengen.
Is het zo overnemen van de gegevens toegestaan?
Mariët Bruggeman
bhiczei op 22 juni 2017 om 12:24
Albert van der Cruijsen heeft een aantal foto's ingestuurd van de gevolgen van het ongeluk met de Duitse tanker die eind vorig jaar tegen de brugpijler is aangevaren en de brug ernstig heeft beschadigd.
Bedankt Albert voor het toesturen van de foto's; ze geven een goed beeld van de gevolgen van het niet meer functioneren van de stuw.
Maasoevers in de weg van Nijmegen naar 's Hertogenbosch. De aanleg van deze stuw paste in een groter plan om de 
(tussen 1932 en 1936) werd de rivier beneden Grave aangepakt en de stuw bij 
In 1993 is de elektrische installatie van sluis en stuw aangepast en is het bedieningsgebouw op het bovenhoofd ingericht als centrale bediening. Sinds januari 1995 werkt dat allemaal. In 2006 is aan de Brabantse zijde van de Maas een nieuwe vispassage aangelegd.
