Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Reacties (10)

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 25 april 2019 om 15:28
Bedankt voor de tip Anja. Goed voor onderzoekers om te weten van deze beschrijvingen en indexen. En de vindplaats daarvan.
Anja Korff zei op 23 april 2019 om 12:06
Er zijn over deze mensen heel veel akten in het Rechterlijk Archief van Son en Breugel. Dat archief is door de heemkundekring toegankelijk gemaakt en op naam te doorzoeken in samenvatting. Een kopie van de originele akte heeft de heemkundekring ook
Lisette Kuijper
Lisette Kuijper bhic zei op 15 november 2018 om 15:56
Daar heb je inderdaad gelijk in, Ton! Iedereen is natuurlijk uniek en bijzonder :) Hartelijk dank voor je uitgebreide verhaal, waarin je goed uitlegt hoe de verhoudingen tussen katholieken en protestanten in Brabant onder spanning stonden na de Tachtigjarige Oorlog. Mooi dat je hierin ook een voorbeeld aanhaalt uit je eigen familiegeschiedenis. Nogmaals dank daarvoor!
Ton van Riet, Gemert zei op 13 november 2018 om 17:59
Lisette. Iedereen heeft bijzondere voorouders.
Om een lang verhaal, kort te maken!!!!!!!
Na de 80-jarige oorlog zag de wereld er voor de Brabanders er plotseling anders uit. De hun bekende verhoudingen in de samenleving werden abrupt verstoord. Hun kerken en kloosters met alle bezittingen vervielen aan de Staten-Generaal . Alle ambten gingen over in handen van de protestanten. Ook de koster en schoolmeesters moesten plaats maken voor andersdenkenden. Dat waren voor de plaatselijke bewoners waarschijnlijk mensen van een andere planeet. Er waren er echter maar bar weinig. Heel begrijpelijk dus dat er nogal eens iets mis ging in de contacten. Daar zijn ook verklaringen over bewaard gebleven. Het vinden van een huwelijkspartner was ook lastig. Er was weinig keus. Na enkele generaties waren ze allemaal aan elkaar verwant. Het duurde dan ook niet lang of enkelen trouwden met een katholieke vrouw. Verschillende protestantse families in Brabant hebben nu ook katholieke takken. Een voorbeeld daarvan betreft mijn eigen familie.
Dochter Elisabeth van Breestraeten trouwde met de vorster Maarten van Riet uit Son. Haar zuster Judith trouwde metde weduwnaar Aelbert van Riet, de vader van Maarten. Judith was daarmee dus de stiefmoeder van haar zuster. Judith hertrouwde, na de dood van Aelbert, met Hermanus Hanewinckel zoon van de dominee van Gemert. De ene zoon van Maarten en Elisabeth, Jan geheten, werd vorster in Erp; de andere zoon, Willem trouwde een katholieke weduwe. Treffend is dat hij trouwde in Bakel (Staats gebied) voor de schepenen en in Gemert in de katholieke kerk. Dat kon alleen in Gemert, want dat was een onafhankelijk gebied, van de Duitse Orde, waar de de Staten van Holland niets te vertellen hadden. Het is zelfs opmerkelijk, dat in zo’n ultra katholiek gebied van de Duitse Orde, er een verklaring was uitgegeven waarin werd bepaald dat niemand, van welk van de beide godsdiensten ook, iets in de weg gelegd mocht worden. Daar was dus een kerk met pastoor en kapel met dominee. Het een en ander leidde er toe dat er nogal wat incidenten voorkwamen. Maar in vindt het is dat verband merkwaardig dat Aelbert en zijn zoon Maarten in Son behalve dat ze vorster waren, ook het beroep van herbergier uitoefenden. Je had toch de plaatselijke mensen nodig
voor de klandizie, anders duurde het niet lang. Het komt mij voor dat de kijk op de op de omgang tussen de twee groepen, in negatieve zin, behoorlijk is “opgepoetst” in de 19de eeuw, na de herkregen rechten en het herstel van de hierarchie. Een “echo” daarvan volgt hier:
"Het is volstrekt noodzakelijk, dat men de Protestanten kenne; maar men beschrijve ze niet als deftige heeren, die in hun eigen kerken, in hun eigen huizen, van hun eigen goederen stil en rustig leven, doch als verraderlijke spionnen af vraatzuchtige wolven. soms wreedaardiger en hooghartiger en schraapzuchtiger dan de Regeering, die hen op dit ongelukkig gewest had afgezonden, in ieder geval vreemde, veile en gedweë werktuigen.
(Gerlacus van den Elsen.)
Persoonlijk heb ik voor beide kanten sympathie. Voor de gereformeerden omdat het blijkbaar mensen waren die moedig en kritisch genoeg waren om in opstand te komen tegen misstanden.
De katholieken omdat ze slachtoffer waren van de omstandigheden.
Lisette Kuijper
Lisette Kuijper bhic zei op 13 november 2018 om 14:12
Wat leuk trouwens dat je dochter nu in Utrecht woont, waar jullie verre voorvader is geboren. Gelukkig maar dat het daar niet meer spookt :)
Lisette Kuijper
Lisette Kuijper bhic zei op 13 november 2018 om 14:10
Wat een bijzondere man moet jouw voorvader geweest zijn, Ton! Weet je of de brief aan de Raad van State ervoor heeft gezorgd dat hij niet werd overgeplaatst naar Liempde? Had hij misschien ook onenigheden met de katholieke inwoners van Breugel?
Ton van Riet, Gemert zei op 9 november 2018 om 13:05
Nogmaals de protestantse koster van Breugel.
Een tijd geleden ben ik eens rond gaan wandelen rond de kerk van Breugel
om mijn voorouders Gerard van Breestraten en zijn vrouw Catharina te
herdenken. Die hebben er per slot van rekening rondgelopen en zijn daar
ergens begraven. Verhuizen van Utrecht naar Breugel in die tijd, dat moet een
cultuurschok zijn geweest. Mijn dochter, ook een Katrien, woont nu in Utrecht.
"Terug naar af" kun je dat wel noemen. Overigens; ik denk niet dat het daar nog spookt, maar ik was er dan ook niet s'nachts.
Ton van Riet, Gemert zei op 9 november 2018 om 01:04
De protestanse koster (en schoolmeester) van Breugel.
Van Gerrit Breestraten in Breugel werd in 1667 gezegd dat hij "moetwillicheyt des naegs in ende omtrent de kercke van Breugel" gepleegd had. In 1668 sprak men van onbehoorlijkheden en "complotterijen".7' Toen in 1669 de schoolmeester van Liempde, Bastiaan Deckers, met Breestraten contact opnam om van standplaats te ruilen, schreven de regenten van Liempde -in een poging om dit te verhinderen - een brief naar de Raad van State, waarin zij de euveldaden van de Breugelse schoolmeester onthulden. Breestraten had, zonder toestemming van schout en schepenen, enige nachten lang een aantal "heidenen" laten overnachten in de kerk. Verder had hij onder de inwoners van Breugel het gerucht laten verspreiden dat er iedere nacht in de kerk een geest verscheen op en grafzerk voor het hoogaltaar, waar een pastoor was begraven. De schoolmeester kwam dan, zoals hij later bekende, gekleed in een wit hemd als een "paapse geest" op de bewuste plek te voorschijn en maakte met een waslichtje in zijn mond allerlei tekens alsof hij de mis aan het lezen was. Als de ceremonie was afgelopen, blies hij het waslichtje uit en liet zich dan in het donker op de grafzerk vallen. Overigens werd Breestraten door de predikant van Boxtel en . Liempde getypeerd als een man met een "wrevelig" humeur en als een onbetrouwbaar sujet.'
(Bron: H.Th.M. Roosenboom. De dorpschoolin de Meierijvan ‘s-Hertogenbosch van 1648 tot 1795.)
Die Gerrit was een voorvader van mij, 10 generaties terug. Hij was geboren in Utrecht en trouwde daar Catharina Thomasdr. van de Pol. Hun dochter Elisabeth
trouwde met de vorster van Son, Maarten van Riet, mijn voorvader. Vandaar.....
Zij waren gereformeerden die na de 80-jarige oorlog de ambten overnamen van
de katholieken. De vrouw van Gerard was geboren in Delft en gedoopt in de Nieuwe Kerk (waar ook Oranjes begraven liggen). Haar protestanse grootouders, waren, om aan vervolging te ontkomen, uit uit Vlaanderen gevlucht.
Catharina's kleinzoon Willem (zoon van Maarten van Riet en Elisabeth van
Breestraten, trouwde met een katholieke vrouw. De nakomelingen woonden
tot voor kort nog in Son.
Annemarie van Geloven
Annemarie van Geloven bhic zei op 7 november 2017 om 14:34
Wel een belevenis in die tijd ... helemaal naar Arnhem. Nog leuke herinneringen?
Frans van der Leest zei op 6 november 2017 om 16:58
Ik was misdienaar bij f v d Werff hij draaide film van een herdershond en we gingen op misdienaars reisje naar het Openluchtmuseum in Arnhem