Wat een verhaal zeg. Zo te lezen heb je het getroffen met die gids. Een welkome verrassing zo op de woensdagmorgen. Dank voor het delen Rini.

Op de voorbije vroege woensdagmorgen kreeg ik zomaar een kerkrondleiding in Hernen. (Gld) De verantwoordelijke vertelde over de twee tegenover elkaar liggende sacristieën, een voor de misdienaars de andere voor de priesters.
En wees mij op deze laatste, de deur was voorzien van een kijkopening van 2 cm om het tegenoverliggende, geopende misdienaars vertrek, te bespioneren!

Ah, dat is een mooie aanvulling, Koos, bedankt voor het linkje!

Het betreft pastoor Chris Vinken. Enkele anderen en ik hebben iets over hem geschreven op de pagina over de Paulusparochie in Schijndel: https://wierookwijwaterenworstenbrood.nl/ontdekken/verhalen/de-st-pauluskerk-in-hoevenbraak

Bedankt voor je berichtje, Koos, ik kan me voorstellen dat je je toen nog niet bezighield met vragen rond gezinsuitbreiding ;) Maar het zegt inderdaad veel over de pastoor zelf, als je nu vermoedt dat ook hij zich ook daar niet meer mee bezighield. Bijzonder hoor, en zeker dat allemaal voor het Concilie. Weet je nog hoe deze pastoor heette?

Dag Marilou,
Nee, een boze reactie of uitbrander heb ik niet gehad van de pastoor of kapelaan. Het was vooral mijn eigen schaamte- en schuldgevoel! Wel hebben enkele mede-misdienaars me nog wel herhaaldelijk herinnerd aan het incident, blij als ze waarschijnlijk waren dat het hen niet was overkomen.
Van de misdienaarsreisjes herinner ik me een fietstochtje van Schijndel naar de Oisterwijkse vennen. We hebben daar gespeeld en misschien ook wel gezwommen. En we hielden daar een heuse picknick met verse witte puntjes. Nog meer bijzonder was dat op die broodjes vleesbeleg zat, hoewel het die dag vrijdag-visdag was. Maar de – zoals ik hierboven al schreef – moderne en wat vrijzinnige pastoor gaf ons permissie, omdat we immers op reis waren. Dit was voor alle moderniseringen na het Tweede Vaticaanse Concilie. Ik vermoed maar zo dat hij ook toen al niet meer het soort pastoor was dat bij huisbezoek kwam vragen of er weer een kleintje op komst was. Maar met die vragen was ik toen nog niet bezig!

Dag Koos, bedankt voor je mooie bijdrage. Ik kan me voorstellen dat het incident met de glazen ampullen diepe indruk op je hebben gemaakt. Hoe reageerde de pastoor hierop, weet je dat nog?

En wat weet je nog van het jaarlijkse uitje? Waar ging de reis doorgaans heen?

Bij ons (Paulusparochie, Hoevebraken, Schijndel) werden de misdienaars in de lagere schoolklas (3e klas denk ik) geworven door de kapelaan. Ik was een van hen. We kregen een stoomcursus kerklatijn en konden toen aan de slag. Er was elke dag om 7.30 en 19 uur een mis. Wekelijks kregen we een rooster (bijv. maandag-woensdag, 7.30 uur). En dan waren er natuurlijk de zondagse vieringen. Ik herinner me dat we bij de kapelaan wisten waar we aan toe waren. De - zoals later bleek wat vrijzinnigere - pastoor improviseerde nog wel eens, wat in elk geval bij mij tot verwarring leidde. Een incident vergeet ik nooit: het was op een vroege winterochtend. De ampullen (bekertjes) met water en wijn moesten naar het altaar gebracht worden. Deze stonden op een schaaltje. Maar daarop stond een beetje water dat in de ijskoude kerk bevroren was. Gevolg: de glazen ampullen vielen in stukjes op het altaar. Ik kon wel door de grond gaan. Gelukkig was het nog voor de consecratie; de wijn was dus nog niet veranderd in het bloed van Christus! Bijzonder voor de misdienaars waren de 'rouwtjes en trouwtjes'. Deze vonden immers plaats in schooltijd, zodat je een paar uurtjes vrij was. Bij trouwpartijen kreeg je van de bruidegom nog een fooi voor de misdienaarspot, die werd gebruikt voor het jaarlijkse uitje. Ik heb nog tot ver in mijn middelbare schooltijd 'gediend'.

Hallo Ad, wat heb je dat prachtig en levendig beschreven. Het is als lezer goed voor te stellen welke zaken zo'n indruk maakten: van de rode toog tot de stevige zuster die zo intens aan het bidden was.

Veel dank voor het delen van deze indrukwekkende herinneringen, waarmee je deze bijzondere periode nieuw leven in blaast.

Bij ons stond het misdienen bij de nonnen niet in lager aanzien, maar misschien kwam dat omdat het minder vaak gebeurde. Het St Antoniusgesticht in Baardwijk, klooster van de zusters van JMJ, lag nl. op korte loopafstand van de parochiekerk (St Clemens), dus gewoonlijk gingen de nonnen daar dagelijks te voet naar de mis, wat alleen bij slecht weer oncomfortabel zal zijn geweest. Maar zo van tijd tot tijd deed de pastoor een mis in de kleine eigen kapel van de nonnen, op de eerste verdieping van het klooster. En ik vond het altijd wel leuk om daar dan te dienen, om meerdere redenen. Je kreeg een rode toog i.p.v. een zwarte zoals in de parochiekerk, wat ik veel mooier vond. En als er een gezongen mis was, zongen de nonnen (volgens mij dan) veel mooier dan het alleen uit mannen bestaande parochiële zangkoor. Na afloop kreeg je van zuster portierster een kop thee met twee mariakaakjes, minder dan de belegde boterhammen waarvan hierboven sprake is maar toch altijd nog meer dan de parochiekerk waar je niks kreeg en na de mis gediend te hebben gewoon thuis ging ontbijten voor je naar school ging.

Bovendien hing er in de nonnenkapel een heel aparte sfeer: ik keek eens voorzichtig achterom en schrok me wild toen ik op de voorste bank zuster Johanna zag zitten, een grote wat grofgebouwde vrouw die de goedhartige maar wat bazige verzorgster was van de oude mannen die op de zolder sliepen en af en toe in de tuin werkten - zuster Johanna zat daar met de ogen gesloten en de armen wijd uitgespreid, onhoorbaar gebeden prevelend, niet direct iets wat je in de parochiekerk zag. Dat soort dingen maakte het misdienen bij de nonnen ook wel intrigerend.

Mooie uitdrukking Nard, goed om te lezen dat het ook voor jou goed uitgepakt heeft!

Achteraf (is het mooi wonen) gezien was ik helemaal gelukkig met klaar-over zijn. Dus heeft goed uitgepakt.

Bedankt voor deze leuke herinnering Nard. Jij, als onderzoekende jongen, moest inderdaad gewoon uittesten of het wel waar was wat de pastoor zij :).
Ik hoop dat je als klaar-over ook wel eens mooie dagen gehad hebt? Terwijl er voor misdienaars ook wel eens hele lange missen konden zijn.

Het moet in 1962 geweest zijn. In het schooljaar van (ik dacht) de 4e klas werd onze hele klas (broederschool St Aloysius voor jongens in Veghel) uitgenodigd voor een rondgang en introductie door de kerk. Uiteindelijk doel was om een aantal uitverkorenen te promoveren tot misdienaar.
Bij de rode godslamp aangekomen, vertelde de kapelaan dat die lamp dag en nacht, dus 24 uur per dag bleef branden en dat het hele jaar door. Maar er zat gewoon een kaars in. En kaarsen kun je uitblazen, wist ik van thuis. Ik geloofde dat verhaal dus niet zo erg en toen de groep verder liep, bleef ik even wachten. Ik tilde het rode glaasje van de standaard en blies de kaars uit.
Woest was de kapelaan. Het hoeft geen betoog dat ik niet in aanmerking kwam voor de functie van misdienaar. Ik werd daarentegen gedegradeerd tot klaar-over, die vooraf aan school en bij het uitgaan van de school in weer en wind het verkeer moest laten stoppen voor overstekende leerlingen.
Wees gerust: ik heb er nooit een trauma aan over gehouden.

Mooi om te lezen dat jullie fijne herinneringen over hebben gehouden aan jullie tijd als misdienaars, Ad en Jmichielse! Wat bijzonder dat jij de rol van Maria kreeg toebedeeld, dat moet vast ook een voorrecht zijn geweest. Zijn er anderen die ook met zulke kindheidsoptochten hebben meegedaan?

Héél interesant was de kindsheid optocht een keer mocht ik maria zijn 0pde ezel ,,!en mn broer was st jozef ....mooie herinnering!!!

Ik ben jarenlang misdienaar geweest in Baarle Nassau. Herinner me niet dat je alleen misdienaar kon worden als je uit de " gegoede" klasse kwam. Het was wel nodig dat je de Latijnse teksten kon lezen. Wij hadden zuster Agnes die de nieuwe misdienaars het Confiteor, Gloria, Credo enz. leerde. Iedere zaterdagmorgen konden wij in de kerk ons "misdienaarskaartje" ophalen. Daar stond op waar en wanneer je moest dienen. ( door de week in de kapel van de zusters om 6.45u, of in de kerk om 7.00u of 7.30u of 's zondags om 6.00u, 8.30u , de hoogmis om 10.00u of ' s middags het lof. ) Bij de zusters kreeg je na de mis altijd twee boterhammen met thee.
Ik denk met veel plezier terug aan de liturgie rond de kerkelijke hoogfeestdagen. We oefenden onder leiding van zusters Agnes met wel 12 misdienaars en acolieten de " choreografie" en wie welke attributen (kaarsen, wierookvat, scheepje, wijwater enz.) moest dragen.
Misdienaar zijn was ook een voorrecht . Je mocht tijdens schooltijd naar de kerk om een huwelijksmis of uitvaart te dienen. Ieder jaar was er een misdienaarsreisje en op 6 December had Sinterklaas voor de misdienaars cadeautjes gebracht.

Bedankt voor je uitleg, Johan, dat maakte meteen duidelijk hoe dat ging - in de verschillende decennia. Dank je!

Eerlijk gezegd dachten we er toen niet zo over na wat de reden was dat we niet gevraagd werden, terwijl klasgenoten wel misdienaar waren. Mijn ouders ook zeiden hier niets over. . Meer richting de tachtiger jaren, toen je wel kritisch naar de kerken begon te kijken, was dit ook een van de onderwerpen.

Ik kan me voorstellen dat je dat als heel oneerlijk hebt gevoeld, Johan. Of was het zo'n vaststaand gegeven dat je je daar eigenlijk niet over verbaasde? Maakten je ouders er wel eens opmerkingen over, bijvoorbeeld?

Ik herken wel in dit verhaal wie er misdienaars mochten zijn. Wij waren met 7 broers, gingen (moesten) elke morgen naar de kerk, later werden we lid van de Kleine H.Familie en onze ouders voldeden aan alle plichten. Ook woonden we kort bij de kerk. Mijn vader was gemeentebode en deed net zoals mijn moeder veel voor de gemeenschap. Maar nooit zijn we gevraagd voor misdienaar.