Bij toeval kwam ik op deze topic uit. Mijn vader is in Langenboom geboren en opgegroeid en heeft uiteraard ook op de jongensschool aan de Dorpsstraat gezeten. Namen als meester Arts, maar zeker ook die van meester Kersten, kwamen vroeger regelmatig ter sprake aan tafel, bij familiebezoek, tijdens verjaardagen etc.
Mijn vader - intussen is hij 86 - had in zekere zin de pech om als jongste van het gezin de lagere school te bezoeken. Al wat er in het verleden niet goed gegaan was bij zijn oudere broers, daar werd hij in zekere zin ook op aangekeken. Erfzonde in optima forma zullen we maar zeggen. Hij moest om die reden ook vooraan in de klas komen zitten...
De tijd was een geheel andere dan nu. Losse handjes - van wie dan ook - accepteren we vandaag de dag niet meer (en terecht). Mijn vader heeft overigens, ik heb hem daarin ieder geval nooit over horen spreken, last van gehad. Maar het kon ook anders verlopen...
Een oom van me, hij is enkele jaren geleden overleden, was al jonge jongen fysiek erg sterk. Wat er zich precies voorgedaan had, dat kunnen we helaas niet meer achterhalen, maar hij werd door 'meister Arts' (senior in dit geval) voor straf gedurende de rest van de les in het kolenhok gestopt.
Kennelijk was na afloop van de les nog niet voldoende boete gedaan, want mijn oom bereidde zich voor op 'het vervolg'. En tsja, weliswaar over de doden niets dan goeds is mij altijd geleerd, maar 'het vervolg' was wel het equivalent van 'een pak rammel' van de meester.
Mijn oom bedacht bij zichzelf, 'ik kom niet vrijwillig uit het kolenhok, hij komt me maar halen'.
De lijfelijke straf was onontkoombaar, maar meister Arts moet spijt gehad hebben dat hij bij de weigering van mijn oom om naar buiten te komen zelf het kolenhok in moest, zich niet realiserend dat hij juist op dat moment kwetsbaar was en zelf getrakteerd zou worden op een 'portie smeer'.
Voor meister Arts pakte het verhaal dus anders uit dan gedacht. Want de rest van de klas wist wat er 'onder normale omstandigheden' zou gebeuren en was na de les uitgelopen om getuige te zijn van 'het vervolg'. Maar met de niet verwachte wending, een leerling die zich met hand en tand verzet en niet lijdzaam afwacht, leed meister Arts flink gezichtsverlies. Zijn autoriteit en het ongenaakbare karakter als als onderwijzer was aangetast. Een ongekende vorm van rebellie die niet zonder consequenties geweest zal zijn.