Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Reacties (26)

Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 22 februari 2024 om 10:56
Goeie suggestie, Mark; we gaan kijken of en wat er mogelijk is.
Mark Goossens zei op 21 februari 2024 om 16:41
Het zou leuk zijn deze pagina uit te breiden met informatie over de kapelaans, zover mogelijk.
Lisette Kuijper
Lisette Kuijper bhic zei op 2 september 2021 om 09:49
Heel interessant, Jan! Hartelijk dank voor deze uitgebreide informatie over de Dungense 'nieuwe' kerk en pastoor Petrus de Ruijter.
Jan Lange zei op 31 augustus 2021 om 14:18
Ter toelichting nog t.a.v. pastoor Petrus de Ruijter: In Den Dungen wordt op de plaats van een kapel uit de late veertiende eeuw een kerk gebouwd en deze wordt in 1569 toegewijd aan de Heilige Jacobus de Meerdere. De Dungenaren hoorden aanvankelijk bij de parochie van de St.-Janskathedraal in ’s-Hertogenbosch. De eerste pastoor van de nieuwe kerk, Petrus de Ruyter, treedt in 1570 aan. Hij is tevens kanunnik van de Bossche kathedraal (vanaf 1558), die formeel het pastoraat blijft leiden tot zijn dood 23.1.1601. Waarschl. heeft hij het pastoraat gedelegeerd aan de in de lijst genoemden.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 31 augustus 2021 om 13:31
Bedankt voor je uitleg Jan, de lijst is aangepast.
Jan Lange zei op 27 augustus 2021 om 15:16
Dank jij ook, Mariët !
Maar het is niet Joannes Martens 1595-1608, maar Joannes Jans Lamberts Janssen (uit Veghel) 1595-1608.
De Joannes Lamberts 1620 (iets lager) is wellicht dezelfde, die na vertrek van Wijnand Claessen in 1618, hem opgevolgd is tot ca. 1623, want vóór 18.3.1624 overlijdt onze beurzenstichter/pastoor Jan Jans Lamberts Janssen.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 27 augustus 2021 om 15:04
Bedankt Jan, voor jouw reacties met onderbouwing. Het jaartal bij Joannes Martens is inmiddels aangepast naar 1595.
Jan Lange zei op 27 augustus 2021 om 14:51
Vorige bericht is niet juist. Frans van Hooft meldt:
In 1595 werd het initiatief genomen om in de Dungense parochie een gilde of broederschap ter ere van Sint Catharina op te richten. Hiervoor stelden zij een reglement op, dat vervolgens de instemming kreeg van de deken van het kapittel van de Sint Jan en van Lamberts, vice-pastoor van Den Dungen. Op 22 november 1595 werd door bisschop Masius het reglement goedgekeurd en was het gilde van Sint Catharina in Den Dungen officieel een feit. Dus Jan Jans Lamberts Jans (van Veghel) was vanaf zeker 1595 vice-pastoor.
Jan Lange zei op 27 augustus 2021 om 14:36
Vlgs Frans van Hooft op forum anderzijds is volgens info Gilde Sint Catharina Den Dungen Jan Wagemans in 1595 nog vice pastoor te Den Dungen. Dus Jan Jan Lamberts Jansen vanaf 1596 kan wel kloppen.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 27 augustus 2021 om 13:55
Bedankt Jan, hier kunnen we mee aan de slag !
Jan Lange zei op 27 augustus 2021 om 13:37
Volgens: https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=210&miadt=235&miaet=1&micode=1775&minr=13283485&miview=inv2&milang=nl
Rectoren en bedienaren van de kapel
1419 april 24 Heer Peter van Tuyl, deserviens capellam (R 1191 f. 117 v)
1451 juli 5 Heer Lucas die Dieperbeke, rector van de kapel. (R 1221 f. 193)
1452 december 5 Heer Gerard van Schoonhoven, priester op het Maria altaar? (R 1223 f. 259)
1458 augustus 18 Heer Gerard, zoon van Gerard Janss, vicarius supra Dungen. (R 1228 f. 346 v)
1462 maart 6 Heer Aelbert, zoon van Godfried Lonijs? (R 1232 f. 39)
1470 maart 22 Heer Gerard, zoon van Gerard Janss, officialis? (R 1239 f. 133 v)
1470 mei 2 Heer Gerard, capellanus vicarius. (R 1239 f. 275 v)
1471 april 22 Gerard (R 1240 f. 259)voor 1473 februari 1 Albert Lonijs, rector van het altaar van St. Jacob. (R 1242 f. 144)
1474 november 13 Aelbert Loenman, rector van de kapel. (R 1244 f. 269)
1478 mei 7 Heer Gerard van Schoonhoven, priester op die Dungen. (R 1247 f. 310 v)
1478 september 24 Heer Gerard, priester op Die Dungen. (R 1247 f. 383 v)
1479 september 24 Aelbertus Loenman, rector van de kapel. (R 1247 f. 383 v)
1488 maart 3 Heer Alebert Loenman, priester op die Dungen. (R 1257 f. 281)
1488 maart 10 Heer Aelbert Loenman, rector van de kapel. (R 1257 f. 285 v)
voor 1492 nov 7 Heer Aelbertus Lonijs, rector van het St. Jacobus altaar(R 1262 f. 86v)
1506 october 15 Aelbert Kyevit, rector van het St.Jacobus altaar. (R 1276 f. 102 v)
1515 october 7 Meester Ariaenssen van Vucht, priester van Ludick, bedienaar van de kapel van Den Dungen. (H. van Bavel: Inventaris van 100 Bossche testamenten, aanwezig in het archief van de Godshuizen te 's-Hertogenbosch 1353-1698. 's-Hertogenbosch, 1972 Inv. nr. 80)
1529 augustus 23 Heer Willem Rutten. (R 1310 f. 406)
1557 Jan Wagemans, rector van de St. Jacobus kapel.(R 1437 f. 384)
1562-1617 Walraven Willems.

Pastoors
1570-1601 Petrus de Ruyter.
1586 juni 14 Jan Wagemans, priester en pastoor ten Dungen. (R 1507 f. 139 v)
1596 Heer Jan Jan Lamberts, vicaris pastoor ten Dungen. (R 1476 f. 71)
1604-1608 Johannes Martens.
1609-1611 Philippus van Zoerendonk.
1611-1618 Wijnand Claessen, deze pastoor wordt genoemd in de Helmondse Heilige-Geestrekeningen 1611/13. In 1618 werd hij pastoor te St. Oedenrode.
1623-1638 Henrik van Boxtel, pastoor ten Dungen. (R 1498 f. 578 v september 23)
1650-1654 Petrus Duynhoven O.F.M.
1634-1658 Petrus Cuylen O.F.M.
1658-1669 Arnoldus Nicolai O.F.M.
1670-1681 Guiliemus Provoost O.F.M.
1681-1711 Gerardus van Waerden O.F.M.
1710 Joannes Jochems, deservitor etc.

Namen van bedienaren van de kapel en van kapelmeesters zijn slechts sporadisch aanwezig. Omdat de juiste functie van de bedienaren niet altijd duidelijk is, hebben we achter de gevonden naam de titel, waaronder hij in de bron vermeld staat, overgenomen. Zelfstandige parochie (1569 -(1630) 1641)
Namen van pastoors en kerkmeesters zijn ontleend aan het Bossche schepenprotocol, de doop-, trouw- en begraafregisters, en het notarieel archief, allen berustend in het BHIC, aan Schutjes: Geschiedenis van het bisdom 's-Hertogenbosch, en aan Goulmy: De Parochie van Den Dungen en hare kerk.
Jan Lange zei op 27 augustus 2021 om 11:52
Merci, Margriet, Wellicht weten Dungenaren meer ?
Margriet, de eerste 2 staan m.i. goed.
Jan Wagemans 1567 tot 1587, vicaris en pastoor van Den Dungen. Vanaf 1557 rector van de kapel.
Dan is het even dubben. Je haalt Jan Martens met Jan Lamberts door elkaar.
Van deze onderstaande 3 vind ik niets, maar dat zegt ook niet alles.
Petrus de Ruyter 1570-1596
Philippus van Zoerendonk S.T.B.F. 1609-1611
Wijnand Claessen 1611-1618

Vermeldingen:
Johan Jan Lambertse Jansen van Vechel, (vicaris-)pastoor 1596 tot 1608. Hij sticht 2 studiebeurzen.
1607 Jan Marthensen van Sint-Oedenrode, pastoor van Den Dungen.

RA St. Michielsgestel 13 dd. 18.2.1653 Jan Dielis Gerits (80 jr./geb. ca. 1573) woonachtig in Den Dungen verklaart dat hij nog wel weet dat zijn grootvader en grootmoeder ten tijde van Heer Jan Wagemans pastoor op die pastoriegoederen hebben gewoond en hij daar van jongsaf vaak is geweest over de misse van de pastorie maar niet over het erf van de kinderen van Jan Lenaerts ja de vaarweg aldaar was opgegraven met een grote diepe sloot “soo dat de thiendenaers hun thiendcooren met den hals mosten uijtdraegen dat in in dérffve der kijnderen Lenaerts gewassen was”. Sinds het vertrek van zijn eigen ouders is de pastorie bewoond geweest door vier verschillende pastoors.
Idem 16 dd. Johan Wagemans presbiter en pastoor van den Dungen op 20 augustus 1567.
Nog invoegen:
Didericus Groen pastoir in Den Dungen 1686-87.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 27 augustus 2021 om 08:36
Bedankt voor je aanvullingen Jan, ik heb het jaartal bij Johannes Martens inmiddels aangepast naar 1596. En dus ook bij Petrus de Ruyter. De andere namen heb ik toegevoegd, hopelijk in de juiste volgorde?
Jan Lange zei op 26 augustus 2021 om 14:52
Zie item "Jan Wagemans, pastoor te Den Dungen" bij BHIC Forum Onderzoeken. Daar blijkt, dat Jan z.v. Jan Lambert Janssen uit Veghel in 1587 priester is, in 1596 tot zeker in 1608 pastoor van Den Dungen. Vóór 18.3.1624 overlijdt hij. 1596 Jan Lamberts of Jan Jan Lamberts is vicaris-pastoor. 1603 Jan Lamberts is vicaris-pastoor, in 1608 pastoir. Jan Jan Lamberts van Vechel stichtte 2 beurzen.

Verder ontbreekt in het lijstje: Heer Jan Wagemans, priester van het bisdom Luik, rektor van de kapel van Sint Jacob apostel, in het bezit van een gezegelde brief van deken en kapittel van St. Jan in Den Bosch, en in aanwezigheid van de kanunniken De Ruiter en Van Best, verkocht op 26 augustus 1557 twee cijnzen, een van 3 pond en een van 1 pond, resp, aan zijn buurman Lenaart Roelof Eijmberts en aan Jan Willem Goijaarts van der Donk, met als onderpand een huis, erf, hof, schuur en land, samen 11 lopensaten, gelegen in de Litsestraat. De cijnzen of renten waren losbaar met 21 en 7 gulden. De kerk wordt er nog steeds een kapel genoemd (nog geen afzonderlijke parochie). Het huis waarvan gesproken wordt is de pastorie, ter plaatse van Litsestraat 55. Merk op dat het onderpand van de leningen het bezit is van de rektor van de kapel. 1557 Jan Wagemans is rektor en verkoopt 2 cijnzen. 1564 Jan Wagemans is rektor van de kapel. 1567 Jan Wagemans schreef in het klooster van Bazeldonk het testament van Henrik Timmerman. 1586 Jan Wagemans is vicaris-pastoor en openbaar notaris. 1587 Jan Wagemans schreef als pastoir/notaris het testament van Jan Hermans en zijn vrouw Jenneke. Hij lijkt vóór 1594 overleden.
Zie https://www.bhic.nl/media/dungense_historien_11__2017__afl_37_december.pdf
Daar haalt men m.i. Jan Wagemans en Jan Jan Lambert Janssen door elkaar.

Voetnoot 17 daar meldt nog 2 voorgangers van Jan Wagemans als pastoor: Weliswaar had heer Aalbert Loonman, rektor, 6 ½ lop land op deze plaats opgedragen aan het altaar van St. Jacob en daarmee onder de bevoegdheid van de kapelmeesters gebracht ( R1232, fo 39, 6-3-1462); waarschijnlijk was de pastorie echter nog steeds van de rektor en niet van de kapelmeesters. Ook Jan Wagemans' voorganger Ygrom van Wel was bezitter en bewoner van de pastorie (OSA 1589, ongefol, 1553), evenals Aalbert Loonman (R1232, fo 158v, 23-4-1462).
André Schoones
André Schoones zei op 16 augustus 2019 om 17:26
In 1978, na het vertrek van pastoor Cox, waren Van Beurden en Verhoeven allebei pastor. Van Beurden werd formeel als pastoor door de bisschop benoemd. In de praktijk zullen ze als gelijkwaardige bewoners van de pastorie opgetreden hebben, met ieder zijn eigen speciale taken / aandachtsgebieden.
André Schoones zei op 16 augustus 2019 om 17:20
Iemand kan niet de functie van pastoor op zich nemen. Een pastoor wordt door de bisschop als zodanig benoemd. Hij of zij kan wel de taak van pastor op zich nemen. En wie het verschil tussen pastoor en pastor niet kent, zal die termen waarschijnlijk snel door elkaar gebruiken.
Norah zei op 15 augustus 2019 om 20:10
Ik ken deze benaming ook van iemand die de functie van pastoor op zich genomen heeft, en dan als getrouwd man + gezin. Gelijk aan een dominee bij de protestanten.
Mark Goossens zei op 15 augustus 2019 om 19:54
Dank André! Betekent dat dat Van Beurden "hoger in rang" was dan Verhoeven? Ik meen me te herinneren dat zij beiden van kapelaan pastor werden. Ze zullen toch niet beiden pastoor zijn geweest? Of werd Van Beurden pastoor en bleef Verhoeven kapelaan en stond de bescheiden Van Beurden op dezelfde titel als zijn collega Verhoeven zodat er ogenschijnlijk geen onderscheid was?
André Schoones zei op 15 augustus 2019 om 19:48
Mark,
Pastor van Beurden heeft me dat verschil ook ooit uitgelegd. Pastoor is de kerkelijke functie. Hij is hoofd van de parochie. (De bisschop van een bisdom, de deken van een dekenaat, de pastoor van een parochie). Na het vertrek van pastoor Cox werd Van Beurden tot pastoor benoemd.
Pastor (daar gaf Van Beurden de voorkeur aan) is de naam voor een taak: de pastorale taak uitvoeren. Dat kan dus ook gebeuren door een kapelaan, diaken of andere kerkelijke functionaris. De naam van de tweede kapelaan was inderdaad Verhoeven.
Mark Goossens zei op 15 augustus 2019 om 18:19
In Den Dungen opgegroeid en een Katholieke opvoeding en scholing ondergaan, herinner ik me het volgende van mijn lagere schooltijd in de jaren '70:

Pastoor Cox werd bijgestaan door twee kapelaans: Van Beurden en (niet zeker over de naam) Verhoeven (?). Ik herinner me een kerkmis zo rond de pensionering van pastoor Cox (hetgeen volgens dit schema in 1978 moet zijn geweest) waarin beide kapelaans werden gefeliciteerd met hun benoeming ("promotie"?) tot "pastor"--niet pastoor, maar pastor. (Ik herinner me een poster of spandoek naast/voor het altaar waarop dat stond.) Eén van hen heeft later in de klas uitgelegd wat het verschil was, maar ik kan me de uitleg niet meer herinneren.

Pastoor Cox bezocht onze klas nooit. De godsdienstles werd steeds door de kapelaans/pastors gegeven, die ik beiden erg mocht omdat ze goed verhalen konden vertellen. Pastor Verhoeven is op een gegeven moment (begin jaren '80?) uit Den Dungen weggegaan, waardoor pastor Van Beurden tot zijn pensionering in 2016 de enige priester in Den Dungen was. Dat was kort na zijn vijftigjarig jubileum als priester, een halve eeuw die hij vrijwel helemaal in Den Dungen doorbracht.

Mijn punt is dit: Ik weet niet precies wat het verschil is tussen "pastoor" en "pastor", en ik heb Den Dungen lang geleden verlaten, maar ik heb nooit gehoord dat Van Beurden van pastor, pastoor is geworden.

Overigens, de leegloop van de kerk liep in Den Dungen altijd achter op de rest van Brabant, hetgeen waarschijnlijk voornamelijk kwam door de populaire Van Beurden. Sinds zijn pensionering heeft er echter een inhaalslag plaatsgevonden. Zelfs mijn enige twee familieleden die nog steeds trouw wekelijks naar de mis gaan, weigeren missen van de nieuwe priester bij te wonen, maar gaan naar een alternatieve mis in de Litserborg, het naast de kerk gelegen dorpscentrum, dat, naast een bejaardenoord, nu ook dienst doet als een soort schuilkerk, zoals die er tijdens de protestantse tijd ook waren!
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 17 juni 2019 om 09:57
Bedankt voor deze correctie, A. Schoones, dan passen we het overzicht aan.
André Schoones
André Schoones zei op 15 juni 2019 om 12:50
Pieter Zimmermann is kapelaan en geen pastoor. Den Dungen heeft na het vertrek van Chris van Beurden geen "eigen" pastoor meer.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 25 september 2018 om 10:07
Bedankt Arno, voor je aanvulling op onze lijst van Pastoors van Den Dungen. Ik heb deze gegevens inmiddels verwerkt in de lijst.
Arno zei op 24 september 2018 om 23:01
Pastoor van Beurden is in 2016 met emiraat gegaan, zijn opvolger is kapelaan Pieter Zimmermann deze is in 2016 tot priester gewijd.
Rien Wols, namens BHIC bhic zei op 4 juli 2011 om 13:54
Hartelijk dank voor de aanvulling, Jan. Ik heb de jaartallen en de naam van Hendrik van Boxtel aangepast, want het lijkt me zeker om dezelfde man te gaan.
Jan Lange. Nw.Vennep zei op 29 juni 2011 om 22:25
Hendrik Jan aerts van Boxtel wordt al als pastoor vermeld op 18.2.1620.