Beste Rien, wat een mooi verhaal. En de oplossing van dit 'grote probleem' vond ik zelfs nog mooier. Allebei de plaatsnamen noemen en dan toch geen extra zendtijd in beslag nemen. Hadden ze toen maar kunnen voorzien dat teletekst gauw hun tijd helemaal over zou nemen :).
Mocht je nog meer verhalen hebben als oud-hoofdsluismeester Rien, dan horen we dat graag van je.

Hoe bij de waterhoogten van hedenmorgen, ”Grave beneden de sluis” veranderde in ”Grave” en ”Lith beneden” zijn intrede deed.
Tot midden jaren tachtig van de vorige eeuw waren dagelijks de waterhoogten van heden morgen te horen op de radio. Om 10 minuten over 9 werd een reeks van plaatsnamen genoemd die begon met ”Konstanz” en eindigde met ”Grave beneden de sluis”. Na de plaatsnaam werd de waterstand van die morgen om 8 uur genoemd en daarna plus of min en de centimeters, die de waterstand ter plaatse de afgelopen 24 uur gestegen of gedaald was. Hieraan kon men afleiden of de rivier ter plaatse wassend of vallend was.
Midden jaren tachtig kwamen er steeds meer verzoeken van de vaarweggebruikers om de waterstand van Lith beneden op te nemen in deze dagelijkse waterberichtgeving via de radio. Op deze manier zou de vaarweggebruiker goed geïnformeerd zijn over de diepgang die mogelijk was door sluis Lith en kon hij de belading van zijn schip hierop aanpassen.
De hoofdsluismeester van Lith schreef hierover een rapport en verzocht zijn werkgever om de waterstand van Lith beneden op te nemen in de dagelijkse berichtgeving. Het antwoord van Rijkswaterstaat was, dat dit niet mogelijk was, omdat de zendtijd gebonden was aan een maximale tijdsduur en dat deze niet uitgebreid mocht en kon worden. In een vervolgrapport stelde de hoofdsluismeester voor om Grave beneden de sluis te laten vervallen en daarvoor in de plaats Lith beneden de sluis te noemen. Het noemen van Grave beneden de sluis had na de stuwbouw bij Lith geen functie meer omdat de diepgang van de schepen bepaald werd door het stuwpeil van Lith en diepgang daardoor gegarandeerd was tot en met 3 meter. Het vallen (zakken) of wassen (stijgen) van het water van de rivier kon beter afgeleid worden van de benedenstand van Lith dan van die van Grave.
Toen het bestuur van de gemeente Grave hier kennis van nam, werd er hevig geprotesteerd, immers het stadje Grave ontleende zijn bekendheid mede aan het dagelijks noemen van Grave op de radio en dat mocht niet veranderen, zo stelde men.
De hoofdsluismeester van Lith stelde toen voor om Grave beneden de sluis te vervangen door Grave (zonder beneden de sluis) en Lith beneden toe te voegen. De uitzendtijd bleef daardoor gelijk en Grave werd nog steeds genoemd. In Grave vond men dit niet leuk maar ze konden niet voorkomen dat de dagelijkse berichtgeving zoals voorgesteld, werd aangepast.
Zo kon het gebeuren dat, ergens op het einde van de jaren tachtig van de vorige eeuw, de dagelijkse berichtgeving over de waterstanden aangepast werd en dat Lith, net als Grave, iedere dag genoemd werd op de radio. Dit heeft maar enkele jaren geduurd. omdat in het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw door de komst van Teletekst (zie pagina 720) de radio- uitzendingen, met de waterstanden van hedenmorgen, overbodig waren geworden. Zo verloren Grave en Lith, maar ook al die andere plaatsen, hun dagelijkse benoeming op de radio.
In de huidige berichtgeving van de waterstanden, zoals op Teletekst en www. actuele waterdata.nl, is Lith beneden vervangen door Lith–dorp en Grave in Grave beneden.
Oud hoofdsluismeester Lith
Rien Biemans.

Dag Willy, ja hoor: er is meer bekend over die acties in 1793. Zoals deze publicatie van Dick Kranen, Patriotten laten van zich horen (Grave 1793). Dit staat niet online maar is wel in te zien op onze studiezaal in Grave. Kom anders maar eens langs want daar vind je ook de archieven van het Land van Ravenstein. Het is inderdaad mogelijk dat daarin meer te vinden is over de identificatie van Hendricus Peters maar dat zal ook het nodige onderzoek met zich meebrengen...

In 1793 had de Maas nog ruime bochten tussen Heumen en Ravenstein en was het daardoor mogelijk dat hij er een maand in gelegen heeft en ter hoogte van Ravenstein eruit is gevist. In die tijd was Arnold Voet Pastoor van Ravenstein. Er moet toch iets genoteerd zijn denk ik toen ze hem vonden, hij zal er ook niet meer zo fris uit hebben gezien. Hoe konden ze hem dan identificeren als Hendricus Peters uit Heumen. Het moet dus bekend zijn geweest dat hui verdronken was en zoek. Misschien iets in de archieven van de Heer of Schout van het Land van Ravenstein te vinden?

Henricus (Hendrik) was op 4 maart overleden in Heumen volgens DTB registers van St. Georgius (St. Joris) Heumen en Malden. Hij woonde in Malden. Volgens de DTB van Ravenstein 4 april 1793 is hij verdronken in de Maas (Misschien kan iemand de deze inschrijving in het Latijn goed vertalen). Nu is het zo dat in de week van 4 maart 1793 de Fransen gevechten leverden tussen Beers en (Groot) Linden en gestopt werden bij Grave. Daarna vertrokken de Fransen om in 1794 terug te keren en Brabant bezetten. Ik vraag me af of deze gebeurtenissen met elkaar te maken kunnen hebben. Is er iets bekend over die Fransen/ Hollandse Patriotten acties in 1793 bij Grave.

Bedankt Paul.

Beste Willy,
Het begraafboek van Ravenstein vermeldt dat Henricus Peters uit Heumen kwam. Misschien is er meer te vinden in (bijvoorbeeld) het Oudrechterlijk archief van Heumen (ORA Heumen, Malden en Beek, toegang 0163). Dat vind je in het Gelders Archief in Arnhem. En mogelijk kun je nog sporen van hem vinden in het archief van de Heerlijkheid Heumen en Malden. Dat vind ik dan weer bij het Regionaal Archief Nijmegen (toegang 372).

In 1793 verdrinkt Henricus Peters in de Maas. Op 5 april begraven in Ravenstein.
Kan ik meer hierover vinden, en waar?

Het was begin jaren ,50.
Vanuit Uden was ons Moeke samen met mijn broer op weg naar Oosterbeek, voor een bezoek aan het klooster, waar 2 andere broers hun intrek hadden genomen.
Bij het naderen van de brug over de Maas in Grave, werd hij zo bang, hij dacht dat de autobus zijn weg vervolgde via de boog van de brug.

Nou Rini, ik denk dat veel mensen hun hart daar kunnen ophalen aan die diverse fragmenten. Ik zet meteen het <a href="http://www.kwaad.net/Radio.html" target="_blank">directe linkje</a> er even bij.

Wanneer je wilt horen hoe het klinkt, het voorlezen van de “Waterstanden”? Google dan naar de site:
Radio in de jaren dertig, veertig en vijftig.

Tjee, zo lang nog? Met de huidige communicatiemiddelen lijkt het allemaal wel heel gedateerd. Bedankt voor je reactie, Dorethé.

Ik kan het me ook nog herinneren uit de jaren '70 en '80.

Een antwoord staat trouwens elders op deze site: Home &gt; Water &gt; Waterkaart &gt; Sluizen &gt; Sluizen &gt; Sluis en stuw bij Grave &gt; De waterhoogten van hedenmorgen. Hierin staat tot ca 1985.

Even googlen levert een artikel op uit Trouw d.d. 07/09/96 met als kop Waterstand. Volgens dit artikel gaat Rijkswaterstaat stoppen met het lezen van de waterhoogten. Een exacte datum wordt niet genoemd. Zal wel ergens najaar 1996 geweest zijn.

Ja Rini, dat is een mooie herinnering die je daar optekent! &quot;Grave beneden de sluis&quot; moet voor heel wat mensen bekend in de oren klinken. Zijn die radioberichten niet nog veel langer uitgezonden? Wie kan zich dat nog meer herinneren?

Mij herinneren nog de radioberichten eind jaren ,40.
Op de Zondagmorgen en tijdens onze schoolvacantie.
“De waterstanden van hedenmorgen verstrekt door Rijkswaterstaat” het rijtje begon met Konstanz.
Gevolgd door een hele rij plaatsen gelegen aan de Rijn, Ijssel, Maas en Waal.
En voor ons in de naaste omgeving, “Grave beneden de sluis” werd genoemd.
Hieraan moest ik denken toen ik afgelopen zondag, speciaal een bezoek bracht aan Sluis Eefde.
De sluis waar in de nacht van 2 op 3 Jan. jl. vóór het vertrekkende schip uit de Kolk, plots de 90 Ton zware sluisdeur naar beneden viel.