Dag Gerard, vreemd genoeg heb ik daar nooit eerder over nagedacht; over die onherroepelijkheid van uitgesproken sacramenten en de consequenties daarvan. Maar die kunnen dan inderdaad buitengewoon verstrekkend zijn. Dat beeld van die jonge man in het schijnsel van een petroleumlamp werpt er een net iets ander licht op ;)

De theoriën over de structuurloze oorzakelijkheidsketen die een ongeldig sacrament in de Heilsgeschiedenis die de kerk moet borgen te weeg brengen kan en die onherroepelijk is, heeft ook enorme komische kanten, Marilou. Wat is rechtens als een priester Piet meent te dopen, maar het blijkt achteraf Jan te zijn, hetgeen onopgemerkt bleef omdat de burgerlijke stand door oorlogstoestanden niet geraadpleegd kon worden en de moeder niet bij de doop kon corrigeren wegens aanrandingen op de tocht naar het kerkportaal. De heren Artnys en Daamen konden natuurlijk putten uit enorm veel precedenten uit de tachtigjarige oorlog die vooral in de Kempen woedde en jarenlang iedere canonieke registratie onmogelijk maakte via doopboeken. Dat is het bekendste geval van "error in persona", dwaling in de identiteit van de persoon aan wie het sacrament voltrokken had moeten worden. Stel: de vermeende gedoopte Piet wordt daarna ook nog eens priester en voltrekt zelf ook weer sacramenten. Maar eigenlijk is Piet nooit rechtsgeldig toegetreden tot de Heilige Alleenzalige Moederkerk. Het is soms een enorme opsomming van feitelijke en rechtsdwalingen die men in deze moraaltheologische verhandelingen kon vinden, waarop vooral te Leuven later werd gepromoveerd. Ik bezigde de vondsten van deze twee seminarieproffen ook in mijn dissertatie "Facetten van Dwaling in het Strafrecht" en had er menig vermakelijk uurtje mee. In de twee komende bijdragen op dit tedere thema ga ik er uitgebreider op in. Het riekt alles wel erg naar de schijnsels van de studeerkamerlamp die in de tijd van Artnys te Haaren nog met petroleum werd gestookt. Ik placht dan op mijn zolder ook zo'n lamp te ontsteken en voelde mij erg geleerd. Schik had ik erin, al was die tevens onaanvaardbaar maatschappijbevestigend, aldus Rood Front in de Tilburgse Hogeschool Raad. Wel denk ik dat deze hersenspinsels het geestelijk gezag rond 1960 volledig ondermijnd hebben. De heren priesters riepen de doem van 1968 wel over zichzelf af, al bedoelden ze het ongetwijfeld erg goed.

Dag Gerard, ik zag je opmerking bij de foto van Franciscus Aertnijs voorbij komen en had eigenlijk geen idee hoe dat zat, met die vergissingen en versprekingen. Dus heel fijn dat je dat hier zo duidelijk uit de doeken doet - en als (bijna) altijd afsluit met een zin die mij laat glimlachen.