Werkverschaffing

Het lijkt hier te gaan om zandwinning: mogelijk nabij de Berghemseweg.
Die raamwerken zijn grote zandzeven. Grof zand met mikkelen, dat veel voorkomt in Nistelrode, werd door de zeven gegooid. Het fijne metselzand kwam achter de zeven terecht en het residu was grind, dat ook gebruikt werd voor de tuinen of voor beton. Dus dubbel winst. Tegenwoordig is het "geschut"groter.

Da's interessant , @Rien! Zou dit inderdaad nog vóór de oorlog zijn geweest of wellicht rond 1950 (in het kader van de DUW)? Het uitgegraven stuk is wel mooi recht, net alsof er daar een weg wordt aangelegd.

Dat zou ook kunnen, Henk. Zo zie je maar weer, één enkele foto vertelt zelden het echte verhaal. Men kan enkel beschrijven wat men ziet.
Nistelrode beschikt over een uitgebreid fotoarchief dat is opgezet door Jan Zeeuwen ex ambtenaar. Wellicht zijn daar meerdere foto's van over dit onderwerp?

@R. van Berkom: We gaan eens informeren, dank voor de tip!

Dag mevrouw, heer,

De vraag over de raamwerken die op de foto staan zijn makkelijk te beantwoorden.
Het zijn zeeframen. Deze werden gebruikt om zand en grind te scheiden. In dat gebied, waar de grondwerkers voor werkverschaffing bezig zijn, is de grond, na het verwijderen van de humuslaag, rijk aan samengesteld zand en grind. Om dit te scheiden naar gewenste korrelgrootte werd gezeefd van grof naar fijn.
Dit betekent dat er meerdere zeeframen waren welke met verschillende doorsnedes stalen gaas waren bespannen. De openingen van het gaas waren vierkant en waren oplopend van 4 mm, 12 mm, 20mm, 36 mm. Dus er werd begonnen met zeef 36 voor groffe grind en eindigde naar 4 x zeven uiteindelijk naar zand.
De zeeframen hadden plm. een afmeting van 1 x 2 meter. Het zeef werd schuin geplaatst onder hoek van 60 graden en waar met een bats (schep) grond/zand tegen werd gegooid op ongeveer driekwart hoogte van het zeef. De fijnere deeltjes ging door het gaasraam en de grove delen bleven voor het gaaswerk liggen.
De gezeefde soorten zand en grind werden geleverd aan aannemers in de Weg- en waterbouw en woning en utiliteitsbouw.

Verder succes met de Rubriek ‘Kijk naar toen’

Vriendelijke groet,
Frans van der Heijden.

@Frans, een waardevolle aanvulling op het verhaal van Rien van Berkom - onze dank daarvoor! Ik merk wel dat je goed op de hoogte bent. Je relaas klopt ook helemaal met de bodemsamenstelling van de Maashorst: zanderig terrein met veel grind (afkomstig van de Maas) erin.

Toen ik de foto in De Koerier zag, twijfelde ik of dit wel over werkverschaffing ging. Dat was meestal massaler en betrof doorgaans niet het werk waar deze mannen mee bezig zijn.
Mogelijk is de foto genomen in de buurt van Exters aan de weg tussen Nistelrode en Berghem. Daar exploiteerde Exters een grindput en deze mannen, mogelijk werknemers van Exters, zijn duidelijk bezig met het zeven van het grindrijke zand dat daar overal te vinden is.

@Harrie, jouw commentaar doet vermoeden dat deze foto van na de oorlog is, in elk geval na de tijd dat men in deze omgeving door middel van de werkverschaffing bossen aanplantte. En natuurlijk zijn we blij met de suggestie Exters. Hartelijk dank!

Ik ben van 1943 en afkomstig van het Maxend in Nistelrode. Volgens mij is de foto gemaakt in de buurt van de visvijver, Achter De Berg. Die vijver - in mijn kindertijd was het 's winters een ijsbaan - is uitgegraven voor het witte zand. Met behulp van de zeven (op de foto) werd het grind eruit gehaald en zo kreeg je dus metselzand en grind. Ik heb daar nog lorry's gezien die dienden om zand en grind naar de weg te transporteren. De lorry's liepen over rails. Dat zal rond 1953 zijn geweest.

Mijn vader, geboren in 1893, heeft daar gewerkt, mogelijk in DUW-verband. Hij moest in die naoorlogse jaren ook met een aantal collega's naar de ontginning bij Vredepeel. Zij werden daarheen gebracht met een vrachtwagen van V.d.Loop uit Vorstenbosch. Tijdens de rit zaten zij op de laadbak in een schuilhut. Die werd er in de Peel weer afgehaald, zodat de mannen droog konden schaften.
Eens was het tijdens zo'n rit erg mistig en de vrachtwagen naderde een onbewaakte spoorwegovergang. De chauffeur durfde niet over te steken en vroeg één van de 'passagiers', met z'n oor op de rails te luisteren of er een trein aankwam.

@Noud, tijdens het gesprek met jou bleek wel dat de foto dus niet nabij de Zevenbergseweg is gemaakt, maar helemaal aan de andere kant van Nistelrode. Complimenten voor je verhaal!

zanddelven
2 raamhekken waar je zand doorheen gooit en dan krijg je fijn zand of zilverzand om te metselen.

@JvdVen: Dank voor uw toelichting!

Beste bihc,

Dit is een reactie naar aanleiding van uw geplaatste foto van 20-2-2013 in de mooi bernheze krant.
Mijn vader, Lambert de Wit ,19-6-1932, kan zich de foto nog zo voor de geest halen.
Er wordt hier geen weg aangelegd en het is ook niet voor een gebouw.
Het is in de jaren '30 , waarschijnlijk 1938-1939, en het is inderdaad voor de werkverschaffing.
Het is tussen de Loo en de Schayksedreef.
De heidegrond werd naar links en rechts verplaatst en het zand werd gezeefd. De raamwerken waar u het over heeft zijn grote zeven.
Het ging om de grind die eruit gezeefd werd . Of die grind ergens in verwerkt werd of anderszins geld opbracht is hem niet helemaal duidelijk.
De bergjes achter de zeven op de foto is dus grind. Het zand werd meteen weer geëgaliseerd en aangeplant. Men werkte iedere keer stukjes vooruit.
De afgezaagde boompjes werden verkocht aan de boeren en de stronken werden kort gehakt voor de kachel.
Mijn opa heeft daar nog gewerkt. Mijn vader kan zich herinneren dat hij tussen de middag vanuit school heel hard moest rennen, ze woonden nogal achteraf, om dan in een "henkelman" eten voor opa , zijn vader dus, af te geven. In de ene kan zat soep en in de andere kan zaten aardappelen en soms vlees.
Er werd 48 uur in de week gewerkt. Zaterdag 's middags tot 13.00 uur en ze verdienden 6 gulden per week. Daarvan moest alles betaald worden.

We hopen u hiermee van dienst te zijn geweest.

Met vriendelijke groeten,
Anja Raaijmakers
Lambert de Wit
tel 0412-612320

@Anja en Lambert: Hartelijk dank voor dit verhaal. Wat een mooie details worden hierin vermeld; het verhaal komt nu echt tot leven. Wat een zware tijd moet het zijn geweest! Wat moet ik me overigens voorstellen bij een "henkelman"?

Ik zal een henkelman zo goed mogelijk proberen te beschrijven: een hengsel met daaraan 2 geëmailleerde potten.De potten zijn groter dan een jampot maar kleiner dan een appelmoespot. Deksel kan eraf geklikt worden. De potten zitten tegen/aan elkaar.

@Anja: Ah nou, dat is goed gelukt hoor. Ik kan me er nu een aardig beeld van vormen. Dank je!

De foto is uit 1938 en is gemaakt aan de Schaijksedreef.
De gemeente Nistelrode heeft de foto gekregen als geschenk van de Nederlandse Heidemij
Reprodukties hebben lange tijd gehangen in de werkkamer van wethouder Geurden z.g.
De foto's zijn nu in het bezit van de Heemkundekring Nistelvorst

Prima, @Jan, dat we nu ook zeker weten dat de foto dateert van vóór de oorlog en afkomstig is van de Ned. Heidemij!