De doopceel van een Roermondse abdis

Oftewel: Op 29 juni 1655 is gedoopt de edele Adriana Aelbertina, dochter van de edele Adrianus, tijdelijk heer en N. zijn echtgenote. De schoolmeester van Demen neemt de plaats van de peter waar en de edele vrouwe Adriana Vijgh is meter.

Merkwaardig dat de naam van de adellijke familie niet wordt vermeld, maar het zal wel om de plaatselijke heer van Demen gaan, was mijn eerste gedachte. Maar dat bleek niet te kloppen: Demen maakte deel uit van het Land van Ravenstein, was geen heerlijkheid en had dus geen heer. Het nabijgelegen Dieden had wel een heer, maar dat was in die jaren Willem van Gent en de namen Adriana Albertina en Adrianus komen in deze familie Van Gent niet voor.

Van Reede van Saesvelt

Na het nodige speurwerk bleek de oplossing aan de overzijde van de Maas te liggen, in het Gelderse Hernen. Nogal wat katholieke inwoners van Hernen (maar ook Afferden, Appeltern, Batenburg, Leur, etc.) hadden er een boottocht voor over om buiten de Republiek, waar hun godsdienst werd onderdrukt, hun kinderen in vrijheid te dopen in Demen in het Land van Ravenstein, waar ze hun geloof openlijk konden belijden. Zo ook de katholieke heer van Hernen, Adriaen Reijner baron van Reede van Saesvelt († 1673). Deze Adriaen Reijner was bovendien van 1653 tot 1670 drossaard van Stad en Land van Ravenstein.

Waar hij en zijn gezin in 1655 woonachtig waren blijft gissen: in 1660 kocht hij een huis in Ravenstein, wellicht woonde hij daar uit hoofde van zijn functie ook al in 1655? Of was het toch op het kasteel van Hernen dat Adriaens echtgenote Anna van Lijnden († 1678), dochter van Diederik van Lijnden, heer van Hemmen en Blitterswijk uit diens eerste huwelijk met Heijlwich Vijgh (vandaar doopgetuige Adriana Vijgh), in 1655 van een dochtertje beviel?

Het blijft onduidelijk waarom niet de volledige familienaam van het kind is vermeld. Bovendien is opvallend dat de plaats van herkomst niet is vermeld, hetgeen bij dopen van kinderen van buiten Demen wel gebruikelijk was. Waar de andere kinderen van Adriaan Reijner en Anna zijn geboren en gedoopt weten we niet, in ieder geval niet in Demen. Wilde de vader liever niet dat zijn naam volledig werd genoteerd of – gezien ook het feit dat tegen de gewoonte in niet op zijn minst de voornaam van de moeder is vermeld - had de pastoor verzuimd om de gegevens goed te noteren? Was er sprake van opzet of onachtzaamheid? We zullen het nooit weten.

Abdis in Roermond

We weten nu in ieder geval wel wie er op 29 juni 1655 in Demen werd gedoopt: Adriana Albertina van Reede van Saesvelt. Heel veel details over haar leven kennen we niet, al heeft ze toch de nodige sporen nagelaten, zelfs tastbare herinneringen in de vorm van een grafsteen en een geschilderd portret.

Zoals gezegd hing (althans deze tak van) de familie van Reede het katholieke geloof aan. Twee van haar tantes waren geestelijken, twee van haar zussen werden benedictinessen in het adellijk vrouwenstift van Munsterbilzen, Adriana Albertina zelf werd cisterciënzerin, mogelijk eerst in het klooster Schledenhorst bij Rees, later in de Munsterabdij in Roermond, waarover ze de laatste 23 jaar van haar leven als abdis de skepter zwaaide. Een portret van haar als abdis bevindt zich tegenwoordig in de collectie van kasteel Amerongen. Adriana Albertina overleed op 20 april 1728 en werd begraven in de Munsterkerk van Roermond, onder een grafzerk die in ieder geval eind negentiende eeuw nog in de kerkvloer aldaar te vinden was. Bij haar overlijden was ze ruim 72 jaar oud, zoals we nu weten.