De H. Bernadettekerk in Spoordonk

Pas in 1934 was het zo ver: Spoordonk werd een zelfstandige parochie en kapelaan Jan van Gestel uit Oirschot werd bouwpastoor. En bouwen deed hij! In 1936 werd de kerk ingewijd en drie jaar later kreeg Spoordonk dankzij de inspanningen van de pastoor een eigen lagere school. Ook richtte hij een groot aantal verenigingen op: de vereniging van de Heilige Familie voor mannen en een vrouwencongregatie, het Genootschap tot Voortplanting van het Geloof, het Genootschap van de heilige Kindsheid, het Sint Petrus Liefdewerk, de Broederschap van de heilige Rozenkrans, de Mariavereniging en de Retraitepenning, het Universiteitscomité, het Liefdewerk voor Arme Kerken, het Genootschap Hereniging der kerken, en het Apostolaat des gebeds.

Na de Tweede Wereldoorlog kwamen daar nog eens een voetbalclub, de fanfare, buurtverenigingen en de korfbalclub bij. Allemaal met het predikaat ‘R.K.’ Spoordonk werd bovendien een bedevaartsoord: uit de wijde omgeving kwamen in de paastijd pelgrims ter ere van de H. Bernadette naar het dorp.

De meeste van die verenigingen zijn alweer verdwenen of hebben hun katholieke signatuur afgelegd. De verering van de H. Bernadette liep na het overlijden, in 1956, van pastoor Van Gestel snel terug.

Maar de kerk bestaat nog steeds en zal ook blijven bestaan, als rijksmonument. Dat lijkt vreemd, want Spoordonk heeft een eenvoudige dorpskerk. Maar dat is juist een van de argumenten waarop de kerk op de monumentenlijst is geplaatst. Het is een mooi voorbeeld van een traditionalistische volkskerk. Van buiten heeft ze elementen die verwijzen naar de Brabantse gotiek en de toren verwijst naar die van Oirschot, de ‘moederparochie’ van Spoordonk. Bovendien heeft de architect, A.J.M. Rats, goed rekening gehouden met het karakter van het dorp, zodat de kerk een fraai ensemble vormt met de rest van het dorp. Ook het interieur heeft grote cultuurhistorische waarde. Pastoor Van Gestel heeft met zijn kerk een blijvend stempel op Spoordonk gedrukt.

Volgens plannen van het bisdom ’s-Hertogenbosch zal deze kerk echter op termijn worden gesloten. Parochie, gemeentebestuur en inwoners  onderzoeken of van het gebouw een multifunctionele accommodatie voor het dorp kan worden gemaakt. Dan kan er worden gesport en kunnen er culturele activiteiten worden georganiseerd. En wellicht ook nog kerkdiensten...

Welke herinneringen heb jij nog aan de pastoor of de kapelaans van de Bernadettekerk? Aan de bouwpastoor Jan van Gestel bijvoorbeeld, die met ingang van 1936 de parochianen bediende en dat tot aan zijn overlijden in 1956. Of  aan zijn zes jaar jongere broer H.J. van Gestel, die hem dat jaar opvolgde.

Op een van de foto's zien we pastoor Van Gestel tijdens de inwijding van de Bernadettekerk op 27 september 1936, in het gezelschap van bisschop Mgr. A. Diepen en burgemeester Janssen.

Foto's

• De H. Bernadettekerk. Foto: BHIC / Paul Huismans, 2014
• Interieur van de Bernadettekerk. Foto: G. Barbiers, 2001, bron: Collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, nr. 339.557
• Bouwpastoor Jan van Gestel. Foto: Fotopersbureau Het Zuiden, bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven, nr. 22117