skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hualp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Ans Holman
Ans Holman RA Tilburg
Menu
sluit
Hualp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Ans Holman
Ans Holman RA Tilburg

Graafs juweeltje uit 1473

Goed nieuws: het Graafse stadsarchief is onlangs gedigitaliseerd en via onze website in te zien! We bekijken een prachtige brief, die we vonden te midden van honderden ongeordende ingekomen stukken uit dit archief. Lees mee en ontdek dit juweeltje uit 1473, geschreven door Karel de Stoute, hertog van Bourgondiƫ, waarin hij zich voorstelt als de nieuwe heer van het vestingstadje.

Aan het einde van de vijftiende eeuw was het hertogdom Bourgondië bezig aan een grote opmars in Europa en bezat het grote gedeelten van Frankrijk en de Lage Landen. Ook het Hertogdom Brabant was ‘de klos’ en werd ingenomen door de Bourgondiërs. Vlak voordat deze prachtige brief werd verzonden, had hertog Arnold van Gelre in Grave de touwtjes in handen. In 1471 werd hij echter door diens zoon ontvoerd en gevangen gezet.

Karel de Stoute stelt zich voor als nieuwe heer van Grave in 1473.

Gelukkig was daar Karel de Stoute, de redder in nood, die hem bevrijdde. Arnold schonk Karel daarom uit dankbaarheid zijn gebieden, waaronder dus ook Grave, en maakte de hertog van Bourgondië bovendien tot zijn erfgenaam. In de brief laat Karel weten dat de dood van Arnold hem ter ore is gekomen en dat hij, als erfgenaam, de stad in zal nemen en als nieuwe heer van Grave gehuldigd wenst te worden. Om niet al te veeleisend over te komen, belooft Karel wel de stad en haar burgers voor ‘overlast te beschutten en beschermen’ en een ‘getrou goet en genadig Heer te syn, soo dat Gy U Ons bedanken sult.'

Heel opmerkelijk is het feit dat deze belangrijke boodschap van de hertog van het machtige Bourgondië midden tussen allerlei ogenschijnlijk onbelangrijke briefjes is opgeborgen. Wie weet welke schatten zich nog meer bevinden in het Graafse stadsarchief. Klik hier om zelf op ontdekkingsreis te gaan!

 

Reacties (12)

Martien Veekens zei op 16 oktober 2019 om 11:44
En dat vier jaar nadat hij aan Bergeijk stadsrechten verleende en de nieuwe Schepenbank het recht gaf om te zegelen met zijn wapen (hetgeen na 550 jaar nog steeds door Bergeijk als gemeentewapen wordt gevoerd) ;-)
Peter van Maanen zei op 16 oktober 2019 om 13:32
De voorstelling van zaken in de tekst is nogal naast de geschiedenis zoals ik hem denk te kennen.
Arnold van Egmond, hertog van Gelre en graaf van Zutphen, verpandde in december 1472 zijn landen voor 300.000 goudguldens aan Karel de Stoute, hertog van Bourgondie. Hij overleed kort daarna; Karel de Stoute eiste het onderpand op en lijfde Gelre gewapenderhand in. Bij de verovering van Nijmegen in 1473 werden Arnold's kleinkinderen Karel van Egmond en diens zuster Philippa gevangen genomen. Zij werden naar Gent gebracht en Karel groeide daarna op aan het Bourgondische hof.
Dus deze brief was vermoedelijk bedoeld om zo min mogelijk weerstand te krijgen bij de inlijving van Grave. Er staat tevens in dat de landen van Gelre "pandsgewijs" werden opgedragen en het een "merckelicke grote somme van penningen" betrof.
De datum onder de brief is 27 februari 1472. Dat komt omdat in Brabant de Paasstijl werd gehanteerd en in Gelre de Kerststijl.
Peter zei op 16 oktober 2019 om 19:14
Wauw, er zijn dus mensen die dit kunnen lezen?
Zou iemand deze brief voor ons 'ongeletterden' kunnen 'vertalen'?
Ik meen af en toe een woord te herkennen, maar verder is het helaas één waas :)
Brigit Bakx zei op 17 oktober 2019 om 11:30
Ik sluit me bij Peter aan, kan iemand de brief omzetten in een leesbaar schrift. Ook ik kan zo'n handschrift uit lang vervlogen tijden niet lezen. Bij voorbaat dank.
Martien Veekens zei op 17 oktober 2019 om 11:58
Lijkt mij een mooie opdracht voor Wat staat daer? <info@watstaatdaer.nl>
Peter zei op 17 oktober 2019 om 12:46
Heb 'Watstaatdaer.nl".gemaild en gevraagd om ons te helpen met de 'vertaling'.
PS. Excuus voor het 4x posten van mijn eerste reactie. Ik had verbindingsproblemen.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 17 oktober 2019 om 20:30
Hallo Peter, goed dat je deze vraag hebt voorgelegd aan de kenners van Wat staat daer? (en wat betreft het meerdere keren posten van je reactie - die zijn inmiddels weer uitgegumd ;)
riavanzutphen zei op 17 oktober 2019 om 21:25
Ik ben ook erg benieuwd van wat daar allemaal staat. Heb wel eens vroeger een cursus oud schrift gevolgd bij Wim Cornelissen maar kan er ook niet veel uit ontcijferen. Maar dat zal wel aan mij liggen.
Peter van Maanen zei op 17 oktober 2019 om 23:07
Kaerle hertoge van Bourgonien van Brabant ende van Lutzemburg Grave van
Vlaenderen van Artoijs van Bourgondien van Henegauwe vanden Holland vanden Zeelland ende van Namen

Guede vrunde wij hebben verstaen woe der hogerbaren furste heere Arnolt hertoge van Gelre
onse lieve ende zeere gemynde neve, onlanx verscheiden ende van live ter doot komen is, dair van
god die ziele hebben moet, Ende want dan hijr bevorens ende bynnen sijnen leven zekere
dedinghen ende tractaten gemaickt ende gesloten zijn tusschen hem ende ons avermitz die welcke
onse voirsz. neve here Arnolt hertoge van Gelre, ons verset opgedragen ende overgegeven
heefft, pandsgewijs, die landen hertoghdom van Gelre ende grefscap van Zuytphen mit
allen hoeren toebehoeren, vur eyne merckelick grote somme van penningen na uytwijsen der
segel ende brieven die wij hijr van hebben, werden wij te hans schickende in onssen stadt Grave
onsen lieven ende zeer gemynden neve, Frederic van Egmonde here van IJsselsteijn den
here van Perweijs, ende den here van Ghemen, onsen raiden ende kamerlingen om die vursz.
onse stat van onse wegen inne te nemen, ende u ende die gemeijn burgeren ende ingeseten
van overlast te beschudden en beschermen, Begerende dairomme g....lich van u dat gij
onse stat Grave vurgen. bewaert ende vlitelicken helpt bewaren, metten bovengenoemden
onsen neven raiden ende kamerlingen tot behoeff onss, op dat ons die voorss. onse stat
nyet affhendich gemaict en werde ende dat gij den eedt van huldingen ons guet ende
getruwe te sijn doen wilt, In handen der selver onsen neven van Egmont den heere
van Perwijs, ende den here van Ghemen vurgen. uytter name van ons, ende wij gelaven u overmits
dese onsen brieff in eyns princen worden u eyn guet genadich here te sijnen, soe dat gij u
onss bedancken sult, ende u halden ende laten bij al uwen rechten previlegien gueden
gewoenten ende alden herkomen der gij hier bevorens gebruyckt hebt, ende u dairop
geven sulcke brieven als u dat van node sijn sal, tallen tijden dat gij dat begerende sult
sijn van ons. Ende dit doende sullen wij dat hier namaeils gedencken ende uw ogen
hebben, als gij enige saken van ons begeren sult, die wij vermoegen. Gescreven in
onser stadt van Antwerpen den XXVIIsten dach van februario, anno LXXII
[datum 27 febr. 1472 is in Paasstijl, dus valt in 1473]
Peter van Maanen zei op 17 oktober 2019 om 23:17
Op verzoek van diverse lezers heb ik de transcriptie geplaatst. Helaas ontgaat mij nog 1 woordje. En 'namaeils' is een typefout, dat moet 'namails' zijn.
Graag wil ik er nog op wijzen dat Karel de bevolking niet vraagt om hem te huldigen in de zin zoals wij dat zouden uitdrukken, maar hij vraagt ze om 'de eed van hulde te doen' aan zijn gezanten, dwz om te bevestigen dat zij hem trouw zullen zijn.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 22 oktober 2019 om 09:50
Bedankt voor je transcriptie, Peter! En de duiding wat Karel met zijn tekst wil aangeven, die context is onmisbaar.
Maurice Kuyckx zei op 2 november 2019 om 14:43
Wat een prachtig verhaal, de acte maakte reeds deel uit van een bericht op mijn FB, nu kan ik ook de verklarende tekst ter inzage brengen van mijn vriendenkring. Bedankt Peter van Maanen en natuurlijk ook dat lieve gezelschap dat DEN BOSCH groot maakt . (sig) Maurice Kuyckx-Tongeren

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.