Sint-Trudokerk Strijp

Het middeleeuwse bedehuis

Aan deze Strijpse Trudokerk is enorm veel verbouwd. Ze werd gebouwd tussen 1881-1887 als eenvoudige kruisbasiliek naar een beproefd concept dat destijds in De Meijerij gangbaar was onder bisschop Godschalk die graag gestandaardiseerde bedehuizen zag. Ze verving het oude bedehuisje, dat dateerde van 1402, een zaalkerkje dat hoorde bij een schans en fortificatie, opgetrokken op een wat hoger gelegen stukje land, een donk. Het was gebouwd in de romaanse stijl. Deze kerk bezat een uitzonderlijk drieslag-gelui, waaronder de klokke Trudo. Die moet gedateerd worden rond 1436 en had een wonderlijk nazingende galm. Ze werd gegoten op de plaats waar in zuidelijke transeptarm begint en waar vanaf 1927 een kanselkuip was bevestigd aan de kolom van de dragende westpilaar van die arm.

De nieuwe kerk van 1887

Later kreeg de kerk daar een klankbord en nog later, na 1945, een geluidsinstallatie. Dat drieslaggelui was ondergebracht in een aparte klokkenstoel van zeer zwaar eiken. Dat was destijds gangbaar in de Kempen. Men ziet iets dergelijks nog in Bergeijk. De Trudokerk had bij oplevering geen toren, geen kapellenkrans en evenmin een aparte Trudokapel en doopkapel. Ze kreeg rond 1845 twee gothische transeptraveën zuidelijk en noordwaarts. Maar volgens de pastoor Maas bleef ze te klein. Hij liet de bovenafgebeelde kerk optrekken tussen 1879-1886. Zonder toren en kapellen, dus.

Ze werd opgetrokken in de stijl van de Rijnlandse gothiek door de timmermeester Cornelis van Dijk. Ze had geen toren. Daarvoor was nog geen geld voorhanden. De parochie had wel veel grondbezit - de kerkakkers - maar verpachting op winstbasis was niet makkelijk: de zandgrond was pover en uitgeput. De rijke fabrikantenzoon Fransiscus Werners uit Geldrop, de pastoor van deze grote stadsparochie tijdens het Rijke Roomsche Leven van 1920-1950, voorzag tussen 1927 en 1930 de oostkant van de kerk van een ommegang, een aparte sacristie en een Trudokapel met twee straalkranskapellen die aan de zuidzijde na de sacristie werden herhaald, voorts twee kapellen westelijk van beide transeptarmen. Louis Kooken was nu de architect. Hij had een andere rozetvorm en montantindeling in de ramen en ook week de Trudokapel aanmerkelijk af van Van Beeks stijl: de dakbekroning van koper stak ver uit boven het schip.

Toren en kapellenkrans

Dat detoneerde. Dat zag Kooken ook wel, maar Werners was onverbiddellijk. Hij wist alles beter.  Na de brand van 1936 kwam de hier zichtbare westfacade tot stand met een opvallend smalle toren naar breedte en geheel inpandig op reeds bestaande schoren steunend. De kapellenkrans werd nu noordelijk en zuidelijk tot aan de torenhal dóórgetrokken. Links kwam nu de doopkapel, vooruitspringend en rechts een aparte afgang naar het kerkhof om de lijkkisten te verrijden naar het kerkhof.

Deze bouw kreeg in september 1944 weer voltreffers van de geallieerde luchtmacht die de Duitse Kartenstelle, opgezet in de pastorie, trachtte te raken, een commandocentrum behorend bij de Fliegerhorst "Welschap" waar de Luftwaffe nog trachtte de Canadese verbindingen vanuit Neerpelt met Eindhoven ter gelegenheid van operatie "Market/Garden" te vernietigen.

Deze westfrontpartij werd grotendeels vernield. Ze werd weer in afwijkende stijl verder opgetrokken, met materialen en ornamenten die weer afwijkend waren van het grondplan. Daarbij speelde naoorlogse schaarste een grote rol. Arduinen en hardsteen waren nauwelijks meer te verkrijgen.

Kerkvernieuwing of kerkvernieling

Daarna vernietigde pastoor Jules Janssen weer een groot deel van het interieur in 1958. Met het oog op liturgische vernieuwing. Die via het Tweede Vaticaans Concilie zou worden ingevoerd, naar Janssen dacht. Dat gebeurde uiteindelijk ook, maar de parochianen waren hoogst ontstemd over de grove vernietigingen van de dure duivenblanke caenstenen altaren, met name het Hoogaltaar, de twee zijaltaren, onderscheidenlijk noordwaarts gewijd aan Maria en zuidwaarts aan Joseph.

Ze waren jarenlang gebrandschat door hun pastoors om deze religieuze meubels te laten vervaardigen, óók en juist in de crisisperiodes vanaf 1929-1937 waarin Philips tienduizenden werknemers op staande voet ontsloeg zonder passende flankerende maatregelen. En toch waren pastoor en kapelaans maar steeds langsgekomen om geld, steeds meer geld. Glasblazers hadden hun volières moeten verkopen met edelzangertjes, parkieten en kanaries, moeders hadden loten moeten verkopen voor weer een console erbij en weer een beeld gewijd aan een non-descripte heilige, en nu verried een wemeling van gruis, nog nasuizend onder de gewelfschotels dat mijnheer pastoor een gladde vloer wilde met een modern altaar ter viering van wat hij een eucharistie noemde. Hij kon de pot op. En zijn kerkbestuur óók.