Eerder schreef Chris Caanen een serie artikelen over de Lithse artsen die tussen 1880 en 1908 de zogenaamde doodsbriefjes opstelden. In deze serie doet hij verslag van een onderzoek naar de 19e eeuwse geneeskundigen die hen voorgingen.
7 Petrus Johannes Christianus Hoeben 1814-1869
Petrus Johannes Christianus werd op 24 april 1814 in Gorkum geboren als zoon van de koopman Petrus Adrianus Hoeben, afkomstig uit Gorkum, en Theodora Cornelia van Lakerveld afkomstig uit Culemborg. Hij was de oudste van het gezin. Alle volgende kinderen werden in Culemborg geboren, Petrus Johannes Christianus daar is opgegroeid. Als hij op 13 november 1844 in Dreumel trouwt, wonen zijn ouders daar nog steeds. Zijn bruid was de 22-jarige Hendrika van Hussen. Als hij trouwt is hij al afgestudeerd als heel- en vroedmeester en was hij al in Lith gevestigd.
Uitsnede uit huwelijksakte
Als op 9 november 1845 hun zoon Jan Theodorus wordt geboren, wonen ze op het adres Wijk B nummer 115. Uit het BR van 1849 blijkt dat de woning aan de Dijk lag. Vanaf 1853 worden de kinderen geboren op het adres Heuvelwijk D 239, in het BR van 1861 is het D 240 geworden. Waarschijnlijk heeft er een hernummering plaatsgevonden.
Bevolkingsregister 1861 met Petrus Johannes Christianus Hoeben
Op bovenstaande afbeelding worden zes kinderen vermeld. Vijf van hen overleven hun vader, Johannes Ignatius Hubertus overlijdt op 31 december 1861. Een ander zoontje was op 28 november 1856 op 3-jarige leeftijd overleden. Op het punt van kinderen was Petrus Johannes Christianus ook buiten de deur actief, althans daar lijkt het op. Op 3 oktober 1854 baart de 30 jarige Johanna Lagarde in Kessel een dochter die ook Johanna wordt genoemd. Zij is ongehuwd en er wordt geen vader genoemd, maar het is mogelijk dat Petrus Johannes Christianus de vader was. Het is natuurlijk ook denkbaar dat hij de bevalling begeleid heeft en vervolgens, bij een ontstentenis van een vader en grootvader -want Hermanus Lagarde was al op 28 maart 1839 overleden-, aangeboden heeft de aangifte te doen. Hieronder de geboorteakte, ik laat het definitieve oordeel graag aan de lezer over.
Geboorteakte van Johanna Lagarde
Moeder Johanna trouwt op 6 oktober 1855 in Zaltbommel met de ketelmaker Teunis van Vlijmen. Het kind Johanna is van de radar verdwenen. Het is of niet met de moeder meegegaan of jong overleden, want in het BR van Zaltbommel in 1860 komt het niet voor bij het gezin Van Vlijmen.
Petrus Johannes Christianus Hoeben bleef zijn hele werkzame leven in Lith. Hij kreeg ook te maken met de dijkdoorbraak van 1855 en was betrokken bij het lenigen van de ontstane nood. Op 11 februari 1861 plaatste hij in de Opregte Haarlemsche Courant een advertentie om te bedanken voor een mand met gulle gaven.
Advertentie in Opregte Haarlemsche Courant
Hij overleed op 14 september 1869.
Overlijdensbericht in De Tijd
Op 10 februari 1870 zorgden zijn weduwe en de vijf nog in levende zijnde kinderen (waarvan nog vier minderjarig) voor het opmaken van de Memorie van Successie (MvS). Deze leverde nog een aantal ontdekkingen op. Om te beginnen zat de 'plattelands heel- en vroedmeester', zo aangeduid in zijn overlijdensaangifte, er warmpjes bij. Hij had land in Lith (12 kadastrale nummers), Maren (3 kadastrale nummers), Lithoijen (3 kadastrale nummers), Dreumel (6 kadastrale nummers), Alphen (1/6 deel van 6 kadastrale nummers), Culemburg (11 kadastrale nummers) en Beusichem (een dorp oostelijk van Culemborg, nu gemeente Buren, 8 kadastrale nummers). En hij had zijn huis met bijbehorende grond in Lith, laatstelijk Heuvelwijk D 240. Dankzij de MvS heb ik kunnen bepalen waar dat was. Het betrof de kadastrale nummers Sectie A 680 tot en met 683. Nummer 682 was het huis en erf, 681 een tuin en 680 en 683 boomgaarden. Op onderstaande uitsnede van de eerste kadasterkaart van Lith (ca 1832) zien we dat deze percelen in de Heuvelwijk aan de Dijk lagen.
Kadasterkaart van de Heuvelwijk
Gezien het zicht op de Maas zou het wel eens het huis kunnen zijn dat de weduwe Goltfus in 1822 openbaar liet verkopen. Maar dan heeft het tussendoor nog wel een andere eigenaar gehad. Want groot was mijn verbazing toen ik in de bijbehorende Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel keek en zag wie toen de eigenaar was: Lucas Bokstart!
OAT Lith, 1832
Maar of Bokstart daar woonde? Hij bezat ook de nummers 678 tot en met 680, 702 tot en met 704 en 714 en 715. Op deze kavels zijn ook qua omvang imponerende huizen te zien, vooral nummer 679. Maar deze lagen niet aan de Dijk.
De weduwe van Petrus Johannes Christianus vertrekt op 26 september 1871 naar Utrecht. Ze overlijdt op 5 maart 1899 in Leeuwen. Toen Petrus Johannes Christianus Hoeben in 1869 overleed was de doctor in de genees- en verloskunde Nicolaas de Keijzer ook al tenminste 10 jaar werkzaam en Lith. Hiermee is de aansluiting gemaakt met mijn eerder genoemde artikel.
Dit is het vierde en laatste deel van het artikel over de 19e eeuwse geneesheren in Lith.
