In de nacht van 14 op 15 november 1959 werd het telefoondistrict Den Bosch - waaronder Uden - geautomatiseerd. Vooraf was er door de PTT een nieuw toestel met draaischijf geplaatst. Daarbij zat een kaartje waarop vermeld stond welke draden er die nacht door geknipt moesten worden. Ook het bedienen van de draaischijf werd beknopt uitgelegd. De uitgebreide gebruiksaanwijzing voor het toestel plus je telefoonnummer werden thuis gestuurd.
Dezelfde nacht belden we een boerin op en deden voor dat we van de PTT waren. We vroegen naar de lengte van het snoer tussen de hoorn en het toestel. Zij gaf de geschatte lengte op waarop wij antwoordden: 'Mevrouw, de lengte is toch te kort om er een koe mee vast te zetten'.
We bedankten haar en wensten haar welterusten. Een stukje romantiek verdween. Nu 2012 komt er zelfs geen draad meer aan te pas.
Op de vestiging van Philips in Uden was meteen de telefoon met kiesschijf ingevoerd. Deze had een tweecijferige combinatie. Tijdens de koffiepauze werden we door de kantinejuffrouw opgehouden door een telefoongesprek. We hoorden haar zeggen: 'Verkeerd verbonden?' 'Nee, je heb met je vinger in het verkeerde gaatje gezeten'.
De kiesschijf was vroeger voorzien van tien letters van A tot K , letter A werd later cijfer 1. De kiesschijf eindigde met de letter K en daarop is het woord kengetal van afgeleid, dat later het cijfer 0 kreeg met de benaming van het netnummer. Vermoedelijk is de cijfercombinatie van het alarmnummer 112 op deze wijze ontstaan. Het getal kon sneller gedraaid worden, in letters was dat AAB. Vroeger werden voor reclamedoeleinden bekende klinkende woorden gebruikt met de twee aanwezige klinkers, net zoals dat nu met cijfers gebeurt.
In Engeland heeft het 'naambellen', oftewel de lettercombinatie, nog lang aangehouden. Op het kentekenbord van de auto is dat nog gedeeltelijk zichtbaar. Met een cijfer zijn er veel meer mogelijkheden. De eerste letter van het Engelse kentekenbord geeft aan van welk jaar het voertuig is.
Na aanleiding van deze verhalen bracht ik op 6 oktober jl. een bezoek aan het in Drenthe gelegen telefoonmuseum. Het museum is een onderdeel van het pretpark: “Drouwenerzand” dat ik hierna bezocht. De attracties waren voor kinderen bestemd, maar ook daarvan heb ik genoten, het was een lust om te zien hoe kinderen zich hier vermaakten. In het spel, het eten en het drinken, dat hierbij inbegrepen was.
Arwin
zei op 14 februari 2013 om 12:33
Hallo Rini,
Ik heb erg genoten van je verhaal. Ik verzamel oude draaischijftelefoons. Zou je misschien afbeeldingen van die 2 briefjes die bij dit verhaal staan willen toezenden? Het is uitdrukkelijk niet bedoeld om ze te publiceren, maar als referentie voor mezelf.
Groeten,
Arwin
Rini de Groot
zei op 14 februari 2013 om 16:40
Beste Arwin
Aardig dat je reageert op het verhaal.
Vermoedelijk is uw kennis nog niet zover, maar dat is geen ramp, ik heb het ook moeten leren.
Je kunt zoals ik ook doe, het complete verhaal selecteren, kopiëren en opslaan waarna je alles kunt bewerken, zoals de afbeeldingen / foto,s en verschuiven.
Kom je er nog niet uit neem dan contact op BHIC
Arwin
zei op 14 februari 2013 om 20:41
Hallo Rini,
Bedankt voor je snelle reactie. Het principe van selecteren, kopieëren en plakken is me bekend.
De afbeeldingen op de site hebben helaas een te lage resolutie om leesbaar te zijn. Vandaar mijn vraag.
Ik probeer BHIC dan nog wel even.
Groeten,
Arwin
Rini de Groot
zei op 21 februari 2013 om 15:50
Arwin, zojuist lees ik een pracht verhaal: Zeven decennia familie Verbakel bij de PTT, over de telefooncentrale in Heeswijk.
Ga naar bhic Heeswijk.
Rini de Groot.
zei op 14 augustus 2014 om 23:55
Uden liep hiermee niet zover achter, want 2,5 jaar later, 22 mei 1962, werd de gemeente Warffum in Friesland, als laatste in Nederland, geautomatiseerd, daarop werd in de gemeente nog een week feest gevierd.
Het werd mij vandaag verteld bij het bezoek van het Openluchtmuseum van Warffum, waar een reeks toestellen in de collectie opgenomen waren.
Arwin
zei op 23 februari 2015 om 12:46
Hallo Rini, ik zie nu pas je reactie. Ik heb het artikel gevonden en ook ik heb er erg van genoten.
We bedankten haar en wensten haar welterusten. Een stukje romantiek verdween. Nu 2012 komt er zelfs geen draad meer aan te pas. 
In Engeland heeft het 'naambellen', oftewel de lettercombinatie, nog lang aangehouden. Op het kentekenbord van de auto is dat nog gedeeltelijk zichtbaar. Met een cijfer zijn er veel meer mogelijkheden. De eerste letter van het Engelse kentekenbord geeft aan van welk jaar het voertuig is.
