Bierbrouwerij Schuurmans treft noodlot

Willem Rovers, heemkundige, vertelde dat er in 1460 vele brouwerijen waren. Het bier was van oudsher de volksdrank; koffie was er nog niet. Onze voorouders dronken bij de hoofdmaaltijden bier, aten brood, gebruikten pap, bonen en erwten. In de stad dronken kinderen zelfs bier, zuiver drinkwater was er niet. In 1760 werd op het buurschap Bitswijk een bierbrouwerij gerund door Johannes Schuurmans. Het bier werd in de kelder gekoeld met water uit de ernaast stromende Aalstgraaf. En nog te zien langs de boerderij, waar later Ben van Dijk en tegelhandel de Groot kwamen. Schuurmans had twee zonen; de oudste begon in 1813 een brouwerij aan het Looseveld (huidige Steenwichtweg 18), die werd in 1845 weer opgeheven.

De tweede zoon had minder geluk. In 1829 viel hij in de kokende brouwketel, vermeld het krantenartikel:
Zaterdag 1 augustus 1829. Dingsdag den 28 dezer, heeft L. Schuurmans, (47j.)  brouwer te Uden een allerellendigst ongeluk moeten verduren. IJverig bezig, valt hij zijdelings in den ziedende brouwketel, welk ongeluk hem, zonder eenige vroegtijdige hulp van redding, na nog 24 uren allerbetreurendst door zijn vrienden aanschouwd te zijn, zijne levensdagen heeft doen eindigen.

De weduwe zette samen met haar zonen de brouwerij voort, tot 1900 is de brouwerij actief geweest, met café rond 1917, gerund door Adrianus van der Heiden.

Deze eeuwenoude brouwerij moest wijken voor de aanleg van de rondweg en verdween tegelijk met het bovengrondse lichtnet. Mogelijk waren in de fundering sporen van de oudste brouwerij terug te vinden.

Het verhaal gaat verder onder de foto's

Uden had meer brouwerijen. Aan de Kerkstraat brouwde vanaf 1735 Van de Broek het bier ’t Hert geheten. Veel later in 1922 is de brouwerij verkocht aan de Kruisheren, die het huidige college bouwden. Brouwerij Pulser, tegenover Huize St. Jan, de tegenwoordige tuin. Verder in deze straat van burgemeester Verhoeven, later overgedaan aan Bert van Hooft die er een mouterij van maakte. Tot 1820 was er brouwerij Van Boerdonk, ongeveer op de helft van de Marktstraat.

Bitsikveld, Bitswijk was zeker een van de oudste, zo niet het oudste gehucht van de gemeente. In de Historische Topografische Atlas 1850 is de Aalstgraaf vanaf Slabroek tot de uitmonding in de Leigraaf getekend. De gebrouwen drank werd voor vele dorstige kelen in Uden en omgeving gelaafd. Hoe hoog het alcohol percentage destijds bedroeg is niet vermeld. Onbeantwoord is nog de vraag: waar stond ‘Schuurmans boerderij’ t.o.v. die Dorus van de Logt? 

Dank aan Willem Rovers voor de uitgebreide informatie verder Jan Bakker, Piet de Groot en Rinus van Peer (†) en foto voor het café.