skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hualp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Ans Holman
Ans Holman RA Tilburg
Menu
sluit
Hualp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Ans Holman
Ans Holman RA Tilburg

De Stellingen Hintham en Vught

Rien Wols
Rien Wols Bhic
vertelde op 18 mei 2011
bijgewerkt op 5 mei 2022
Als nieuwe onderdelen van de Noord-Brabantse Waterlinie werden na 1830 twee stellingen gebouwd: de Stelling Hintham en de Stelling Vught. Van de eerste is niet veel meer terug te vinden, de tweede is nog grotendeels in het landschap aan te wijzen.

Stelling Hintham

Drie forten maakten deel uit van deze stelling: fort Alexander, fort Frederik Hendrik en fort Willem. De forten Alexander en Frederik Hendrik waren eenvoudige, langgerekte, aarden werken met een natte gracht, respectievelijk aan de Orthensedijk en aan de oostzijde van de dijk tussen de Graafseweg en de Orthensedijk. Fort Willem was een gebastioneerd front met natte gracht, à cheval (=dwars over, ofwel aan weerszijden) van de Graafseweg (nu Hintham) aangelegd.

De Stelling verdedigde een strook hoger gelegen terrein tussen de vesting 's-Hertogenbosch en Rosmalen en beschermde tevens de legerplaats achter de stelling. Die werd in 1838 aangelegd vanwege de oorlogsdreiging met België, maar rond 1850 verkeerden de meeste werken al in vervallen staat en in 1886 werd het geheel opgeheven. De forten zelf zijn inmiddels allemaal verdwenen.

Wat nog wel bestaat is de redoute te Herven, die het acces tussen de stelling Hintham en ’s-Hertogenbosch moest verdedigen en de weg tussen Hintham en ’s-Hertogenbosch bestreek. Het fort is een vierkant, gesloten aardwerk met een natte gracht en aan de oostzijde een geknikte, stenen bekledingsmuur. Het werd in 1860 aangelegd aan de noordkant van de Orthense Dijk.

In 1870 werd een nieuwe brug over de keelgracht aangelegd en bouwde men op het terreplein een blokhuis en enkele bomvrije gebouwen. In 1886 verloor het fort zijn militaire status, maar het is nog grotendeels aanwezig, met intacte wallen, gracht en brug.

Stelling Vught

De Stelling Vught moest het achtergelegen legerkamp beschermen, vanwaaruit het veldleger in diverse richtingen offensief zou kunnen optreden. Aangelegd tussen 1844 en1848 met tussenruimten van enkele honderden meters, konden de lunetten elkaar met flankerend vuur ondersteunen.

Tussen Lunet nr. 1 en fort Isabella lag een gedekte gemeenschapsweg die tegelijk diende als dijk tegen de noordelijke inundaties, zodat het kamp niet onder water kwam te staan.

De vestingwet van 1874 maakte een einde aan de offensieve functie van de stelling. In 1908 werd bij de aanleg van het kanaal van Drongelen het westelijk bastion afgesneden van de rest van Lunet 1.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog legden de Duitsers op het voorterrein van de lunetten 1 tot en met 3 het Konzentrationslager Herzogenbush (Kamp Vught) aan.

Bekijk ook

Waterlinies in Brabant

Reacties (7)

Rien van Thiel zei op 18 februari 2020 om 14:38
Beste heer Wols,

Ik lees in uw verhaal, dat de redoute Herven is gebouwd in 1860. Ik heb hem echter zien staan op een topografische kaart van 's-Hertogenbosch van het nationaal archief van 1837?! Het grappige is dat andere sites op internet ook uw 1860 noemen (van u overgenomen wellicht?). Graag zou ik de juiste datum weten. Met vriendelijke groet, Rien van Thiel.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 19 februari 2020 om 09:38
Beste Rien, bedankt voor je berichtje. Onze collega Rien is inmiddels met pensioen maar we gaan er achteraan. U hoort snel weer meer.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 19 februari 2020 om 15:46
Ik ben te rade gegaan bij mijn collega Jac. Biemans van Erfgoed 's-Hertogenbosch. En als eerste snelle reactie meldt hij:

Het fort is als verdedigingswerk in 1860 aangelegd onder de naam “redoute te Herven”3 aan de noordkant van de Orthense dijk
(Bron: Bossche Encyclopedie)
Ferd Sauter zei op 6 april 2020 om 19:46
Beste Rien van Thiel, ik heb veel kaarten van dit gebied, maar ik zie de redoute voor de eerste keer verschijnen op het Bonneblad van 1860-1869. Daarvoor is het niet zichtbaar. Verwar de redoute niet met het grote fort in Orthen.
Overigens zegt het niet zichtbaar zijn van een verdedigingswerk op een topografische kaart ook niet alles; soms werden zaken weggelaten vanwege strategische redenen. Voor meer info over de redoute: https://ivn-s-hertogenbosch.nl/heinis.
rien van thiel zei op 7 april 2020 om 14:01
Bedankt voor jullie acties en reacties. Mijn conclusie is, dat de kaart van het nationale archief van 1837 is gebruikt als ondergrond, waarop latere ontwikkelingen zijn ingetekend zonder een toevoeging van een aanvullingsdatum te doen, jammer.
Ferd Sauter zei op 7 april 2020 om 20:53
Beste Rien, kunt u mij een link sturen van de kaart in het Nationaal archief? Ik heb gezocht, maar kan 'm niet vinden. Ik ben wel erg geïnteresseerd.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen