Gedoe rond terras en hek voor hotel De Gouden Leeuw

1905: de voorgevel van het hotel met hek

Op de afbeelding uit de beeldbank van het West Brabants Archief te dateren 1894, aangeleverd door Tjalling Teitsma, naaste familie van Andries en Hendrik Teitsma, ligt ter breedte van de stoep het terras van het hotel.

Maar eerst in het kort de herkomst van de Teitsma’s en daarna de geschiedenis van het terras en hek voor het hotel.

Provincie van herkomst en verblijf vastgelegd door de Teitsma’s

De naam Teitsma maakt niet moeilijk het raden naar hun gebied van herkomst. Friesland dus. Dit hebben zij ook vastgelegd in het hotel. Hierbij hebben zij niet alleen gedacht aan de provincie van herkomst, maar ook aan die van verblijf. De vorm is een bovenlicht boven de toegangsdeur. Met in glas en lood de wapens van Friesland en Noord-Brabant. De maker is Toon Berg, bekend glazenier in Dordrecht. De glazenier zal de familie bekend zijn uit hun tijd dat zij in die plaats in de horeca actief waren.

1935: Het hek is een sta in de weg

De gemeente, zo blijkt uit het Dagblad van Noord-Brabant op zaterdag 1 juni 1935 (bron: Delpher), besluit tot vernieuwen en herstellen van straten. Ook de Fortuinstraat, maar daar is een probleem: de stoep voor hotel De Gouden Leeuw werkt belemmerend voor het verkeer, aldus een raadslid. De burgemeester zegt in de raadsvergadering toe te zullen gaan praten met de heer Hendrik Teitsma. Het raadslid kan al verklaren, dat de eigenaar een hoge som voor deze stoep zal vragen. Het gesprek en mogelijke latere gesprekken zullen 21 jaar niets hebben opgeleverd.

1956: Verkoop door de weduwe van Hendrik Teitsma

De verkoop blijft dus uit en komt er pas op 24 oktober 1956. De verkoop geschiedt door de weduwe van Hendrik Teitsma, ruim vier jaar nadat hij bij een verkeersongeval op 9 februari 1952 om het leven komt. Dit blijkt uit het dossier van de gemeente Bergen op Zoom Archief over de aankoop van een perceel grond met eigen stoep en hek bij het hotel De Gouden Leeuw (West-Brabants Archief, Archief van de gemeente Bergen op Zoom, 1926-1971, inv. nr. 041-1956-B-24). De overdracht heeft wat voetjes in aarde en duurt ruim acht maanden, zo valt uit het dossier op te maken. Ook aarzelt de weduwe met tekenen van het verkoopcontract.

Op de achtergrond speelt ook een verbouwing van de pui door de huurder. Hierover later meer. Een bijkomende voorwaarde is dat zij een strook van 30 centimeter voor de gevelrooilijn wenst te behouden. Mooi is ook te lezen dat provinciale waterstaat de gemeente om inlichtingen vraagt omtrent de financiële gevolgen van de aankoop van het terras. De gemeente antwoordt, dat zij 25 jaar 32 gulden per jaar precariorechten mist. Contante waarde bij 3,5 procent rente 527,41 gulden.

Na sluiten van de koop/verkoop van het terras tot 30 centimeter uit de voorgevelrooilijn op 24 oktober 1956 krijgt de directeur gemeentewerken op 13 november 1956 opdracht de stoep en het hekwerk de volgende week te doen verwijderen en na verwijdering ter plaatse een nieuwe tegelverharding te doen aanleggen. Dat de directeur de opdracht volgt valt op te maken uit een later te vermelden krantenbericht van 5 februari 1957.

1957: Verbouwing pui

Omtrent de verbouwing kan uit correspondentie over het tekenen van de koop-/verkoopakte worden vermeld, dat in mei 1956 mevrouw Teitsma aangeeft dat het niet-tekenen voor overdracht geen kwestie van niet willen is, doch dat de hotelhuurder niet in het seizoen aan de verbouwing wil beginnen. Daarom wil zij voor de overdracht tekenen op 1 oktober 1956 en dan, in citerende vorm, “dan kan de verbouwing worden geregeld ook met ’t oog op de schoonheidscommissie. Is het van tevoren overgedragen dan is de medewerking verflauwd.” Gelukkig bevat het dossier ook twee fraaie tekeningen van architect Jan Weijts, de vader van de nu bekende architect met dezelfde naam. Een bouwtekening voor vernieuwing van de pui en een tekening van de situatie rond terras en hekwerk.

Op bovenstaand deel van de bouwtekening het terras en hek over de volle breedte van de stoep en voorgevel.

Op onderstaand deel van de bouwtekening de nieuwe situatie het hek op 30 centimeter buiten de gevelrooilijn over gedeelte van de voorgevel en de pui teruggebracht in het pand met openslaande deuren naar het terras.

Wel een hek, maar geen verbouwing van de pui

Op dinsdag 5 februari 1957 bericht het Brabants Nieuwsblad, dat er weer een hek voor hotel de Gouden Leeuw zal komen. Het door de krant vermelde “uitgehouden” gedeelte is reeds bekend uit het vorenstaande. Maar in het dossier zit ook daarvan een fraaie tekening. Onderstaand het relevante gedeelte van de tekening. Het te plaatsen nieuwe hek is ingetekend aan de hand van de verbouwplannen.

Zo’n zeven weken later, op woensdag 25 maart 1957 bevat dezelfde krant een bericht over een vernieuwd interieur. Het bericht meldt onder meer: “(...) en men kan zonder overdrijving stellen dat de zaak door enige eenvoudige ingrepen onherkenbaar veranderd is.” En: “Door lichte tinten aan te brengen in de vrij donkere ruimte heeft men de illusie gewekt dat de muren als het ware naar achteren zijn verschoven.”

In geen van beide krantenartikelen is sprake van een nieuwe pui en terras.

1991: Het hotel op foto in beeldbank van BHIC

Gelukkig kent de beeldbank van BHIC (Brabants Historisch Informatie Centrum) een foto van het hotel in 1991. Die foto bevestigt, dat de in 1957 voorgenomen verbouwing van de gevel niet plaatsvindt en dat het hek van 1957 er nog staat. Nadien verdwijnen op enig moment de gedeelten van het hek rechts van de ingang alsook het linker gedeelte. Het gedeelte met de naam van het hotel blijft staan.
Het hotel is nu onderdeel van het aangrenzende en in Nederland oudste hotel “De Draak” van Frans Hazen aan de Grote Markt.