De oudste vermelding van deze molen is te vinden in een akte uit 1326. Daarin staat onder meer dat Dirk, heer van Gemert, de waterstand voor zijn watermolen zal mogen regelen, maar dat het recht om te vissen bij de molen voortaan aan het Duitse Huis toebehoort.
Tekening Ad Otten (Gemerts Heem 1998)
In 1364 werd de molen verkocht aan de Duitse Orde. In 1998 en 1999 is op deze plaats archeologisch onderzoek uitgevoerd. Daarmee is aangetoond, dat de molen rond 1210 moet zijn gebouwd. De molen is zeker tot halverwege de 16e eeuw verpacht geweest, maar hij moet al voor 1600 buiten gebruik zijn gesteld. Op de kaart in de atlas van Blaeu (1645) is hij niet meer ingetekend.
Omdat het hoogteverschil in de Rips niet zo groot is, heeft men bovenstrooms van de molen een spaarbekken gehad dat moest zorgen voor voldoende water voor de aandrijving van de molen. Dat was vooral in tijden van droogte erg nodig. Desondanks ligt de verklaring voor het verdwijnen van de watermolen waarschijnlijk in de te geringe wateraanvoer in het beekje.
In de jaren '60 van de 20e eeuw werd de loop van de Rips verlegd, maar de straatnaam Molenweg en de wijknaam Molenbroek herinneren nog aan de molen. De straat die nabij de plaats van de verdwenen watermolen werd aangelegd, heeft de naam Watermolen gekregen.
Gerard H.A.A. de Bie
zei op 6 januari 2015 om 15:35
Bij het archeologisch onderzoek in 1998 en 1999 ben ik ook behulpzaam geweest,
Heel interessant zo'n opgraving van de laatst overgebleven resten en sporen van die watermolen en directe omgeving.
ik weet nog dat ik er zo'n aarde pijpje tegenkwam, tijdens het schrapen en borstelen, met 'n naar Gemert verwijzend tekentje er in.
In eerste instantie dacht ik 'n heel pijpje gevonden te hebben . eenmaal opgegraven en afgespoeld bleek 't mondstuk eraf te zijn. Logisch anders gooit men zo'n pijpje ook niet weg. Of zou 't door 'n te harde beet zijn afgebroken en in 't watervalstroompje zijn gevallen ?
