Jeugdherberg... klavervelden

De charme van de oude jeugdherberg is echt wel verleden tijd. Ook in Bergen op Zoom, waar die al in 1933 werd geopend. Een oude boerenhoeve van het Brabants Landschap werd door een aantal mensen opgeknapt en ingericht om er een ontmoetings- en overnachtingsplek te maken voor de jeugdige trekkers. De eerste herbergouder was de familie Huismans uit Apeldoorn.

Tot overmaat van ramp brandde deze boerenhoeve in 1936 geheel tot de grond toe af en kon er weer opnieuw worden begonnen.

Enfin… zo opende op 20 maart 1937 een geheel nieuw Klavervelden ( foto boven), een voor die tijd prachtige en gloednieuwe jeugdherberg. Deze was gelocaliseerd aan de Klaverveldenweg, net voor het kruispunt met de Balsedreef en de Boslustweg. Voor bleeksmoeltjes uit de Randstad een prima plaats om naar toe te trekken wat ook in toenemende mate na de WOII werd gedaan.

De herberg had in de oorlog nog dienst gedaan als onderkomen voor patiënten van het psychiatrische ziekenhuis Vrederust. Deze mensen waren door de bezetters verdreven omdat zij daar hun gewonden wilden verzorgen. Toen de patienten weer terug naar Vrederust waren, hebben de Canadezen er nog in gezeten.

Negentig bedden, twee douches

De groei nam zo sterk toe dat er in 1973 een forse uitbreiding moest plaats vinden. De herberg was inmiddels de meest primitieve herberg van het land geworden, terwijl er zo’n negentig bedden te vergeven waren. En er waren net twee douches. Ondanks dat bleef het voorlopig bij verbouw en vernieuwing en plannen maken. Eindelijk in 1983 werd de knoop doorgehakt en er werd beslist dat de NJHC de gebouwen van het oude motel Klavervelden aan de overzijde van de weg zou kopen.

Het oude motel (foto hierboven van het restaurant) werd voor zo’n vier miljoen deels gesloopt en verbouwd. Wat bleef is het oude restaurant, dat werd de centrale entree van de herberg. Het zwembad was te kostbaar en verdween, maar daar kwamen dan de nieuwe eetzaal en keuken voor in de plaats. De oude motelverblijfplaatsen werden opgeknapt en eigentijds ingericht.

In augustus zal de bouw gedaan zijn en zal de herberg definitief verhuizen naar de “overkant”.
Het eerder genoemde kruispunt was inmiddels een knooppunt geworden van lange-afstands wandelwegen. Inmiddels was de betrekking van herbergvader opgewaardeerd tot beheerder (Peter Dirker) van een jeugdhotel.

De herbergen van die tijd waren tevens oorden van activiteit. Dat gold ook voor de Bergse jeugdherberg. Buiten de eigen invulling aan wandelen, fietsen en stadsbezoek werd door het animatie-team van de herberg nog volop ander vertier aangeboden. Daar was onder andere het project “School in Bos”.

Prinses Beatrix te gast

Met de klas veel de natuur in en zelfs de toenmalige prinses Beatrix was er een keer de onverwachte gast. Ook de mogelijkheid om zeilen te leren kwam in het activiteiten-pakket voorbij.

De herberg was niet alleen een trekkers-verhaal geworden, maar ook door oude en jonge dagjesmensen en trekkers was er heel veel aanloop. In de bossen van Lievensberg en Zoomland was er dan ook voldoende te ontdekken en de horeca van de herberg deed dan ook goede zaken. Er waren intussen wel enkele gebouwen bijgebouwd, zodat het toch weer enigszins aan een motel deed denken.

De huidige herberg was allang geen simpel onderkomen voor jeugdige trekkers meer. Allengs waren de voorzieningen omgezet naar eenvoudige hotel – diensten en zelf afwassen en corveeën was er al helemaal niet meer bij. De “vader” van weleer was nu een volwaardige bedrijfsleider geworden, die bepalend, creatief en zeker sociaal moest zijn. Op het hoogtepunt in de zomer konden er wel 18 personeelsleden rondstruinen. Veel diensten werden nog door deze “vrijwilligers” gedraaid totdat in 2003 een complete make-over werd gemaakt naar de Stay-Okay organisatie.

Dat betekende het einde van de oude invulling van de jeugdherberg, maar gezien de ontwikkelingen in de maatschappij en de ruimere financiën en daardoor ook de eisen, werd het tijd voor die make-over. Helaas is de StayOkay met ingang van  januari 2021 gestopt met hun activiteiten in Bergen op Zoom.

Aanvulling juni 2023: Willem Kruf werd geattendeerd op een bijzondere aanbieding op Marktplaats; een theelepeltje van Jeugdherberg Klavervelden: