Buurtschap ‘De Bremberg’ in Etten-Leur

Het ontginningsgebied werd in 1333 uitgebreid en liep toen van (nu) de Hilsebaan tot aan de wijk Attelaken. Het gebied ‘De Bremberg’ , ten zuiden van Attelaken, bestond dus al vóór 1331 en evolueerde na 1331 vrij snel tot akkergebied.

Het buurtschap ligt ten Zuid-Oosten van Leur en is te onderscheiden in de Lage Bremberg (N van de N58) en de Hoge Bremberg (Z van de N58). Ook het westelijk deel van de Moerdijkse Postbaan (Z van Hilsebaan) kan tot de buurtschap worden gerekend. De centrale weg, Hoge en Lage Bremberg, diende daarbij als ontginningsbasis van waaruit turf werd gegraven en grond tot akkerland ontgonnen.

Van de 14e tot en met de 16e eeuw was hier veel werk en dus ook relatief veel welvaart. Toen de nieuwe turfvaart van Zundert naar Breda was gerealiseerd, verplaatste de bedrijvigheid zich die bij turf hoort en werd de Bremberg landbouwgebied. Vóór 1948 heette de centrale weg ‘den Braembergsche weg’. Rond 1850 stonden op De Bremberg ongeveer 30 boerderijtjes/huisjes met ’n kleine 200 inwoners.

De Heren van Breda hadden de meeste gronden in het gebied rond Etten en Leur in eigendom, zo ook het gebied de Bremberg. In het meest oostelijke deel van de Bremberg, het gebied tussen het Liesbos tot Attelaken, mocht de stad Breda leem uit de grond halen. Daarvan werden de stenen gebakken voor de bouw van een nieuwe stadsmuur en alle stadspoorten. Ook voor de bouw van het kasteel van Breda werden deze stenen gebruikt. Bijna 75 jaar lang werd hiervoor ononderbroken leem uit de grond gehaald. De leem en de benodigde turf voor het stoken van de ovens werden per schip via de Leurse Haven naar Breda vervoerd.

Waar nu Machinehandel Jansen staat, was eerder Steenfabriek ‘De Bremberg’ gevestigd (1887-1984), waarvan Michiel Hennekam in 1896 de eigenaar werd. Rond 1920 was het bedrijf in handen van de gebroeders Hennekam, vier zonen van Michiel, die in 1925 een naamloze vennootschap hadden opgericht onder de naam Steenfabriek De Bremberg N.V. In 1985 werden de gebouwen verkocht aan Antoon Jansen uit Rijsbergen die er zijn machinehandel begon.

In het buurtschap was vanaf 1900 tot en met 1932 de Gezondheidskolonie Dordrecht gevestigd. In 1911 werd nog een deel dennenbos achter het huis gekocht en in de Eerste Wereldoorlog was het gebouw een veilig onderkomen voor Belgische vluchtelingen. In 1919 werd gestart met een openluchtschooltje met internaat voor kinderen uit Dordrecht. Wegens te hoge exploitatiekosten stopt het Dordrechtse Kinderhuis met zijn aktiviteiten in 1932.

In 1947 werd in en door de parochie Liesbos in het buurtschap ‘De Bremberg’ aan de splitsing Moerdijkse Postbaan en Hoogstraat een kapelletje gebouwd ter ere van H. Maria, uit dankbaarheid voor besparing van het oorlogsgeweld dat elders veel schade had aangericht.

In 2009 startte de ‘Stichting Zorgboerderij De Bremberg’ met een zorgboerderij voor o.a. mensen met verstandelijke beperking en psychische problemen.

Als in het dorp over Buurtschap De Bremberg wordt gesproken dan heeft men het, in het plaatselijke dialect, over Du Woogu en du Ljeegu Brembaarug!