Udense Spaanse tot over de grens

In het voorjaar werd de bogerd geploegd behalve een brede strook langs de bomen, dit i.v.m. de hoog zittende wortels, die strook werd door de jongens omgespit. Tijdens de bloei genieten met alle zintuigen, het contrast, bloemtrossen, zoete lucht, gezoem van honingverzamelaars tegelijkertijd de bestuivers. Naast de Udense Zwarten ook Udense Spaanse (Prunus avium), vermoedelijk rond 1880 bekend geworden. Als bestuivers waren soortgenoten onmisbaar. Het seizoen begon met de Meikers en buikpijn, waarna de Udense Zwarte en Udense Spaanse. Wijnkers met de IJsselkers sloot de kersenperiode af.

Verhaal gaat verder onder de foto's

De gesteelde pluk werd met de kruiwagen naar huis gebracht en op de uitgeklapte Engelse legertafel verdeeld. De randen van het blad had vader voorzien van verhoogde latjes zodat er geen afrolde. De oogst werd gesorteerd met scherpe vrouwenogen en tere vingers. Voor levering aan de veiling, veilingbrief ingevuld, emballagekist voorzien van het persoonlijk veilingnummer, inwendig bekleed met wit golfkarton en met de bascule tot 10 kg kersen gevuld.

Een Franse weegschaal voor aan-huis-verkoop, dat waren de eerste verdiensten, een besparing op de veilingkosten.

Met een regenbui op de rijpe zwarten waren deze niet meer te redden, dan barstte de buitenlaag en werden ze geleverd als onsteelde vruchten. Dus tijdens de pluk, ‘streupe’ stropen, vuile blauwe vingers en sneller en via de veiling rechtstreeks geleverd aan de jamfabriek met een lagere kiloprijs.

Hierna rijpte de Spaanse, ook deze verdroeg geen hemelwater. Pastoor de Louw leefde tussen z’n parochianen en gaf op zondagmorgen vanaf de preekstoel dispensatie, dus na het ontbijt den boom in!

De klant bracht, zoals op de prent, een schaal mee, dat was destijds normaal van ‘schud maar in m’n emmer of in ‘cabas’ (boodschappentas).

Er was kersenpannenkoek en we genoten daarbij van de gehele vrucht, dus slikten die met pit door het was tenslotte maagvulling, én ook kersengelei bij de pudding.

De belangstelling bleef ik houden; samen op de brommer voor de in bloei staande Betuwe. Jaren negentig met de Eend slingerend tussen de bloeiende boomgaarden van Haspengouw in België en we woonden in Guvelingen, St. Truiden de bloesemzegening bij. Later, bij de Dag van de Kers in Borgloon (B) in 2013, zag ik bij een expositie van zes kerssoorten óók ónze Udense Spaanse! Bij het Kersenfestival van Cothen (Utrecht) werden bezoekers verwelkomd met ‘Vrolijk Kersfeest.’

Vorig jaar bezocht ik in Antwerpen Museum Mayer van den Bergh. Daarbij viel m’n oog op het schilderij De Kersenverkoopster van de Nederlandse schilder Jacob Ochtervelt uit de zeventiende eeuw, waarop kersen ook thuis aan de man werden gebracht, de Udensche Spaansche?

Na het geslaagd kersenseizoen was de deelname aan de processie voor De Vruchten Der Aarde op de vroege morgen van St. Marcus met later de Kruisdagen én bespaard van hagel en spreeuwen, niet voor niets geweest!